“Wat moet ik telen en waar kan ik ermee naartoe?”

Over lokale eiwitten wordt meer en meer gesproken, maar tussen praten en doen, liggen nog veel praktische bezwaren. Om daarop te kunnen inspelen, organiseerde Generation Food, waarvan ook Boerenbond deel uitmaakt, samen met de stad Gent een Dinner Hack: een brainstormsessie waar producenten, retailers, onderzoekers en consumenten samen op zoek gaan naar hét ultieme eiwitgewas voor onze contreien. Met 26 deelnemers bleek de interesse alvast heel groot.

Om de Dinner Hack vlot te laten verlopen, werken de deelnemers met een concrete vraagstelling: ‘Op een perceel van 3 ha net ten zuiden van Gent willen we eiwitrijke gewassen voor humane consumptie inzaaien: via welke (nieuwe) producten en/of diensten en via welke kanalen zou dit een rendabel verhaal kunnen worden voor elke schakel in de keten?’

gbg
hnh

“Op landbouwvlak doen veldboon en gele erwt het hier alvast gemakkelijker dan soja”, vertelt Nele Lauwers van Boerenbond. “Soja is tropisch, maar via veredeling wordt eraan gewerkt om soorten te bekomen die ook in ons klimaat goed groeien. Lost van het eiwitverhaal, zijn deze planten ook teelttechnisch interessant voor de landbouwer, met name op het vlak van teeltrotatie.”

“Ze capteren stikstof uit de lucht, waardoor je minder stikstof moet toevoegen aan de plant. Ook wortelen ze dieper, waardoor ze resistenter zijn naar droogte toe, weliswaar rekening houdend met de conditie van de bodem. Puur naar productie toe kunnen deze gewassen dus bijdragen aan een duurzame teeltrotatie en een betere bodemkwaliteit. Én ze spelen in op een marktvraag die er nu zeker is.”

De vraag van de boer

Geert De Rycke is landbouwer in het Gentse en wil op de Dinner Hack ontdekken waar er voor hem mogelijkheden liggen. “Ik heb een melkveebedrijf met 150 melkkoeien en 150 ha grond, bijna volledig gelegen in Zwijnaarde. Vandaag teel ik vooral aardappelen, mais, voederbieten, wintergerst en gras. Ik zit in de plaatselijke bedrijfsgilde en wij zijn een groep die zoekt naar samenwerking enerzijds en nieuwigheden anderzijds. Daartoe hebben wij Gentse Kweek opgericht. We merken vooral dat de kennis van deze teelten nu nog heel beperkt is en willen ontdekken wat mogelijk is.”

Ook Steven De Roo is landbouwer in Gent. Hij heeft al ervaring met veldbonen. “Ik heb 130 melkkoeien en start dit voorjaar met de omschakeling naar biologische landbouw. In dat kader heb ik nu al twee jaar ervaring met de mengteelt triticale-veldbonen voor de dieren. Ik ben nu aan het bekijken wat de mogelijkheden zijn voor humane consumptie. Welke hindernissen zijn er? Waar ontbreekt het ons nog aan kennis? En wat zijn de afzetmogelijkheden? We zijn er nog niet aan uit waar we het product kunnen afzetten en welk verdienmodel erachter zit. En ten slotte is het onze broodwinning, we moeten er iets aan over houden. De reden dat ik nu al experimenteer met veldbonen, is omdat die meer gebruikt worden in de biologische landbouw dus het past bij onze omschakeling.”

Wat met soja?

Tijdens de Dinner Hack wordt er gefocust op drie gewassen: veldboon, gele erwt en soja. Omdat vooral die laatste voor veel deelnemers vooral teelttechnisch nog een grote onbekende is, licht Jonas Aper van Protealis een en ander toe. “Lokale soja is in elk geval beloftevol. Het is een gewas met een van de hoogste eiwitgehaltes: 40%. Overigens is het ook een oliegewas, in die hoedanigheid is het vooral in Amerika bekend. Soja is in zijn huidige vorm niet zo interessant om te gebruiken, daarom moeten we altijd denken in verwerkingsstappen."

"Het is een industrieel gewas, er zal altijd een partner tussen zitten die het verwerkt tot voeding. Overigens kan je het ook niet rechtstreeks gebruiken als voeder op het bedrijf, en moet het bijvoorbeeld eerst getoast worden. Op dat vlak is soja minder gemakkelijk dan bijvoorbeeld mais. Het is wel een mooi rustgewas om mee in de rotatie te stoppen, omdat het stikstof nalevert aan het gewas dat erop volgt.”

“Het is onze broodwinning, we moeten er iets aan verdienen."

"Daardoor moet je dus minder bemesten, wat een groot voordeel oplevert. Een grote uitdaging bij soja is dat we voor ons land op zoek moeten naar vroeg afrijpende rassen. Die zijn er gelukkig, maar de opbrengst moet omhoog om het gewas rendabel te maken en een opbrengst te creëren die interessant is voor de boer."

"Bovendien halen we niet altijd het eiwitgehalte van 42% dat gevraagd wordt voor humane voeding, zo blijkt uit rassenproeven. Wel is overduidelijk dat het areaal soja aan het opschuiven is naar het noorden. We zien bijvoorbeeld dat deze teelt het laatste decennium veel meer wordt verbouwd in onder andere Elzas-Lotharingen en het zuiden van Duitsland.”

“In België is het areaal soja met zo’n 35 ha momenteel heel beperkt. Een van de grootste struikelblokken is vogelschade. Ook blijkt het moeilijk om herbiciden te laten erkennen. De biolandbouw toont aan dat mechanische onkruidbestrijding wel goed mogelijk is. Via veredeling werken wij aan opbrengstverhoging, maar helaas loopt dat proces niet snel.”

gbg
Wat kiezen?

Over naar de vraag van de dag dan. Welk gewas moet ik telen en hoe kan ik het in de markt zetten? In groepjes waarbij telkens deelnemers met een diverse achtergrond samen zaten, werd er druk met ideeën gegooid. Die kwamen allemaal terecht op een matrix waar ze tegen elkaar werden afgezet op het vlak van rentabiliteit enerzijds, en eenvoud van de verwerking anderzijds.

Sojaburgers en sojabloem passeerden de revue, net als lekkere gerechten met veldboon en gele erwt. Dé ultieme oplossing? Die hebben de dinner hackers niet gevonden, maar een stevige stap in de juiste richting alleszins wel. Wel een belangrijk inzicht: “De consument is vooral op zoek naar smaak. Een smaakvol product verkoopt vanzelf.”

“De consument is vooral op zoek naar smaak: een smaakvol product verkoopt vanzelf."

Stof tot nadenken dus, en dat is een van de hoofdredenen voor het succes van deze Dinner Hack. Nele Lauwers: “Een regionale keten is gemakkelijk uitgesproken, maar complex om uit te voeren. Landbouwers zien er kansen in, omdat er vraag is in de markt. Maar ze zien niet goed voor wie ze moeten produceren en of dat kan tegen een faire prijs. Vandaag konden we leren van de expertise van andere schakels in de keten. Maar ook omgekeerd: producenten van voedingsproducten zijn op zoek naar lokale input, maar ze kennen te weinig van de landbouw en begrijpen niet waarom landbouwers deze of gene keuze maken.”

“De uitkomst hier is vooral dat de diverse schakels elkaar hebben leren kennen en dat ze samen hebben kunnen nadenken over hoe die lokale keten eruit ziet. Als volgende stap zullen we alle geponeerde ideeën structureren en aanvullen. We koppelen terug naar de deelnemers en zullen dan een roadmap maken die de basis vormt voor de Gentse landbouwers die met eiwitrijke gewassen aan de slag willen gaan.”

Bron: Boerenbond.

Het resultaat van deze Dinner Hack werd samengevat in een roadmap, met een oplijsting van nuttige informatie voor wie wil starten met de productie van droog geoogste soja, veldboon of gele erwt voor menselijke consumptie.

Hieronder vind je de roadmap.

zer

Laat de landbouw- en voedselzekerheid van de EU niet als een kaarthuis in elkaar zakken!

Vandaag werden in een 20-tal EU-lidstaten symbolische flitsacties georganiseerd, met als hoogtepunt een centrale mobilisatie die gezamenlijk werd georganiseerd door Boerenbond, FWA en Copa-Cogeca in Brussel.

Read more about Laat de landbouw- en voedselzekerheid van de EU niet als een kaarthuis in elkaar zakken!
hn

Volg alle droogtenieuws op de voet

Tips en informatie bundelen we in dit online dossier. Voor de meest actuele informatie over droogte en de droogtemaatregelen, kan je hier terecht.

Read more about Droogte

Uitstel voor PV-verplichting tot 2026

Omdat de Vlaamse regering in 2023 wilde inzetten op de productie van hernieuwbare energie via zonnepanelen (PV-installaties), werd er een PV-verplichting in het leven geroepen voor grote elektriciteitsafnemers.

Read more about Uitstel voor PV-verplichting tot 2026
zer

“Met ons eigen slachthuis kan de keten niet korter zijn”

Boer in de kijker

De familie Martens kiest voluit voor de korte keten en zet al jaren in op duurzaamheid en welzijn. Tien jaar geleden openden ze hun hoevewinkel Mattes en twee jaar geleden kwam daar een eigen microslachthuis bij.

Read more about “Met ons eigen slachthuis kan de keten niet korter zijn”

Digitaal waterloket extra geopend

Op woensdag en vrijdag helpen wij je verder met al je watervragen

asbestdak

Geen sanering meer nodig voor afdruipzones asbest

Op vraag van Boerenbond om de regelgeving in die zin aan te passen, heeft minister Brouns daar ondertussen voor gezorgd.

Read more about Geen sanering meer nodig voor afdruipzones asbest
gbb

Om voedsel te produceren heb je water nodig!

Opinie

Boeren moeten te allen tijde prioritair toegang blijven hebben tot voldoende water.

Read more about Om voedsel te produceren heb je water nodig!
Inspiratieconference.jpg

Welzijn? Daar heb ik toch geen tijd voor

Op 24 juni (Leietheater, Deinze) en 26 juni (CC De Werft, Geel) nodigen we je uit voor een avond over iets wat er vaak bij inschiet: jezelf. Geen zware kost, geen zweverig gedoe, wél herkenbare verhalen, een vleug humor en ruimte om eens (letterlijk) stil te staan. Op een manier die wérkt.

Read more about Welzijn? Daar heb ik toch geen tijd voor

Minder administratieve lasten en regeldruk

Onze land- en tuinbouwers worden geconfronteerd met een lasagne aan administratieve verplichtingen en na te leven regels, vanuit diverse beleidsdomeinen en verschillende beleidsniveaus.

Read more about Minder administratieve lasten en regeldruk
IDC

Aantal VLIF-toekenningen voor overnemers en starters verdubbeld

Steeds meer jonge landbouwers zetten de stap naar een eigen landbouwbedrijf.

Read more about Aantal VLIF-toekenningen voor overnemers en starters verdubbeld
SKK

“Starten in de korte keten doe je niet lichtzinnig”

Dossier
Read more about “Starten in de korte keten doe je niet lichtzinnig”

Volgende stap in vereenvoudiging GLB

De Europese Commissie beloofde begin dit jaar een aantal vereenvoudigingspakketten – de zogenaamde Omnibuspakketten. Woensdag kwam ze met een nieuw vereenvoudigingspakket voor het GLB, een nieuwe reeks vereenvoudigingen na het eerste pakket vorig jaar in navolging van de boerenprotesten.

Read more about Volgende stap in vereenvoudiging GLB
wolf

Wolf van strikt beschermd naar beschermd

Read more about Wolf van strikt beschermd naar beschermd
bgbg

Vlotte voorjaarswerkzaamheden, gevolgen droogte moeten blijken

op het veld
Read more about Vlotte voorjaarswerkzaamheden, gevolgen droogte moeten blijken

Daarom hoor jij bij Boerenbond

Word lid

Als lid sta je bij Boerenbond op de eerste rij! Wij luisteren naar jouw noden en bieden je ondersteuning waar nodig. Sluit je vandaag nog aan en profiteer van vormingen en advies op maat. Dankzij exclusieve voordelen verdien je je lidgeld zo terug. 

Read more about Word lid
BVM

Boeren voor morgen

Het resultaat van onze doorgedreven dialoog met landbouwers, stakeholders en burgers

Read more about Boeren voor morgen