Wat als ik onvoldoende arbeidskrachten vind?

Wij horen van leden dat het moeilijker wordt om voldoende en geschikte arbeidskrachten te vinden. Dit is het geval in heel wat tuinbouwsectoren. 

Vlaanderen kent een toenemend tekort aan arbeidskrachten. Toch zijn er ook nog heel wat werkzoekenden of werklozen die in aanmerking zouden moeten kunnen komen voor jobs waarvoor weinig vooropleiding vereist is. Daarnaast zijn er ook nog asielzoekers die in België geregistreerd zijn en die na vier maanden kunnen werken in de land- en tuinbouw. Oekraïense onderdanen met een beschermingsstatuut kunnen ook vlot worden ingezet. Het is voor bedrijven eenvoudiger als ze mensen van hier kunnen vinden. Er is dan geen probleem van huisvesting, communicatie enzovoort.  Maar als het plaatselijk arbeidsaanbod niet voldoende is, moet er een mogelijkheid zijn om elders arbeidskrachten aan te trekken. 

Gemotiveerde krachten

Het is essentieel dat de werknemers die in aanmerking kunnen komen om in de tuinbouw te werken, dit ook willen doen en dat onze tuinders op hen kunnen rekenen. Wanneer de oogst begint, moet dit op een kwaliteitsvolle manier kunnen gebeuren met voldoende gemotiveerde krachten. Wij hebben ons de laatste jaren kunnen behelpen met werknemers uit Midden-Europa maar hun aantal daalt geleidelijk. Er is een vrij grote economische groei in Polen en de lonen stijgen er. Er is ook een verschuiving naar meer Roemenen en Bulgaren merkbaar. Toch is er soms nog een tekort. De vraag wordt meer en meer gesteld of ook werknemers van buiten de EU in de tuinbouw kunnen werken. Dat is niet evident. Er geldt enkel vrij verkeer van werknemers binnen Europa. Daarbuiten moet er een tekort aan werknemers worden vastgesteld. Wij hebben met de VDAB en de Vlaamse administratie Werk een procedure afgesproken waardoor het mogelijk wordt om ook buiten de EU te rekruteren. Er zijn in 2024 ongeveer 4000 arbeidskaarten afgeleverd voor seizoenarbeid. Dit toont aan dat de procedure, die nu verlengd is voor het jaar 2025, ook werkt in de praktijk. Naast de arbeidskaart is ook vaak een visum nodig om naar België te kunnen komen. Dit geldt echter niet voor Oekraïense onderdanen met een biometrisch paspoort. 

Start de procedure zeker op tijd

Als je onvoldoende geschikte krachten kan vinden binnen Europa, kan je kijken buiten de EU. Er moet eerst een vacature geplaatst worden bij de VDAB waarin wordt omschreven wat de taken en arbeidsvoorwaarden zijn, hoeveel mensen je zoekt … De VDAB krijgt drie weken de tijd om na te gaan of er kandidaten kunnen gevonden worden. Als dit niet of niet in een voldoende mate lukt, kan je een aanvraag doen voor een arbeidskaart B voor iemand van buiten de EU. De documenten en te volgen procedure vind je op www.boerenbond.be/dossiers/ik-wil-niet-eu-onderdanen-tewerkstellen. De Vlaamse administratie heeft een viertal weken nodig om het dossier af te werken. De betrokken persoon moet nog in het buitenland zijn als de aanvraag wordt ingediend. Over een periode van twaalf maanden kan er slechts gedurende vijf maanden een Arbeidskaart B afgeleverd zijn voor dezelfde persoon. Het is dus belangrijk de procedure tijdig te starten en goed op te volgen.