Batterij voor energieopslag: een slimme investering?

De energietransitie is in volle gang, en ook de landbouwsector blijft niet achter. Steeds meer landbouwers en tuinders investeren in zonnepanelen, windmolens of pocketvergisters om hun eigen energie op te wekken, maar hoe zorg je ervoor dat deze energie optimaal wordt benut? Een batterij kan een oplossing zijn om energieoverschotten op te slaan en later te gebruiken op piekmomenten. Zo verhoog je de zelfconsumptie en ben je minder afhankelijk van het net. Onze energie-expert, Laurens Vandelannoote, legt graag uit hoe het zit.

“Met een batterij kan je in ongeveer driekwart van je eigen energieverbruik voorzien, wat een grote som geld bespaart aan energiekosten”, vertelt Laurens. “De batterij bepaalt zelf het beste moment om extra energie van het net te halen. Dit gebeurt op basis van de stroomprijzen, die een dag op voorhand worden bekendgemaakt, en een algoritme dat de onbalansprijzen voorspelt. Daarnaast kan de batterij piekverbruik verminderen, waardoor een kleinere netaansluiting volstaat. Zo helpt een efficiënter gebruik van zelfopgewekte groene energie bij een duurzamere bedrijfsvoering.”
Is het een goed moment om te investeren in een batterij? 
“De prijzen van batterijen zijn in een jaar tijd gehalveerd. Nu schommelen ze rond 300 à 400 euro per kWh. Een jaar geleden was dat nog 700 tot 1000 euro. Er zijn ondertussen veel meer installateurs op de markt, wat invloed heeft op de prijszetting. 
Nu investeren in energie is slim, want energie is vandaag nog steeds duurder dan voor de energiecrisis, en de nettarieven stijgen dit jaar met 30%. Doordat landbouwbedrijven vandaag moeilijk kunnen investeren in uitbreiding lijkt een investering in energie mij een zinvol alternatief. De VLIF-steun is ook niet mis. Een batterij moet een capaciteit van minimaal 20 kWh hebben. Voor de eerste 100 kWh is er een subsidie van 40 tot 50%.Omgerekend gaat het om 18.000 tot 22.500 euro. Een batterij van 100 kWh kost gemiddeld 40.000 euro. Een met een dubbele capaciteit kost gemiddeld 75.000 euro.”
Biedt een batterij een goed rendement?
“Het rendement heb je zelf onder controle. Er zijn meerdere manieren om met je groene energie om te gaan. Een batterij zou zeker 10 jaar – of 6000 cycli – meegaan. Als je de batterij enkel zou gebruiken om je groene stroom op te slaan, bedraagt de terugverdientijd 8 tot 9 jaar. 
Momenteel worden er heel mooie bedragen verdiend met het bieden van ondersteunende diensten aan het net. Dat betekent dat je met jouw groene-energieopslag bijdraagt aan de stabiliteit en efficiëntie van het elektriciteitsnet. Op die manier rendeert je batterij al snel enkele jaren vroeger. Het is wel belangrijk om te weten dat je die netondersteunende diensten niet in je eentje kan bieden. Je moet je aansluiten bij een aggregator/energiegemeenschap die groene stroom bundelt en verkoopt.”
 

Biedt een batterij een goed rendement?
“Het rendement heb je zelf onder controle. Er zijn meerdere manieren om met je groene energie om te gaan. Een batterij zou zeker 10 jaar – of 6000 cycli – meegaan. Als je de batterij enkel zou gebruiken om je groene stroom op te slaan, bedraagt de terugverdientijd 8 tot 9 jaar. 
Momenteel worden er heel mooie bedragen verdiend met het bieden van ondersteunende diensten aan het net. Dat betekent dat je met jouw groene-energieopslag bijdraagt aan de stabiliteit en efficiëntie van het elektriciteitsnet. Op die manier rendeert je batterij al snel enkele jaren vroeger. Het is wel belangrijk om te weten dat je die netondersteunende diensten niet in je eentje kan bieden. Je moet je aansluiten bij een aggregator/energiegemeenschap die groene stroom bundelt en verkoopt.”
Hoe werkt een energiegemeenschap?
“Een voorbeeld van een energiegemeenschap in de energiemarkt is een tussenpartij die meerdere kleine energieproducenten en -verbruikers bundelt en coördineert om samen diensten aan het elektriciteitsnet te leveren. Vanaf het moment dat je je aansluit bij zo’n energiegemeenschap, ben je geen baas meer over je batterij. De energiegemeenschap zal vanaf dan jouw batterij aansturen en een procent verdienen op jouw stroom. Je netkosten zullen ook stijgen omdat je in het algemeen meer energie zal aankopen en een hoger piekvermogen nodig hebt. Toch blijft het interessant om in een batterij en netondersteunende diensten te investeren. Het is moeilijk om voorspellingen over de toekomst te doen, maar vandaag zijn de winsten aanzienlijk. Je laat de installateur best berekenen wat jouw winst zou zijn bij het kopen van een batterij.”
Kan je een voorbeeld geven van zo’n energiegemeenschap?
“FarmPower is zo’n energiegemeenschap, opgericht door en voor land- en tuinbouwers, die hen verenigt om gezamenlijk sterker te staan in de energiemarkt. Door samen te werken, bundelen ze hun krachten voor energiehandel en optimaliseren ze hun onderhandelingsposities.” 
Waarop moet je letten bij de aankoop van een batterij?
“Je moet jezelf goed beschermen bij de aankoop van een batterij. Bij het opvragen van offertes moet je eerst en vooral nagaan met wie je te maken hebt. Zorg dat je kiest voor een firma die expertise heeft opgebouwd rond batterijen, en je bedrijf goed blijft opvolgen. Verder ga je best na welke extra kosten en werken nog bij de installatie komen kijken en wat allemaal inbegrepen is in de prijs. Bijvoorbeeld een onderhoudscontract, het contact met de netbeheerder, productgaranties, opbrengstgarantie, beschikbaarheidsgarantie enzovoort. De offerte moet ook minstens een rendementsberekening bevatten, betalingsvoorwaarden, algemene voorwaarden, levertermijnen, aansprakelijkheid en datasheets. Je hebt als afnemer alle recht om zo veel vragen te stellen. Doe dat ook. Boerenbond kan de offerte voor jou nakijken.”
Wat is jouw kijk op batterijen in de toekomst?
“Ik ben van mening dat je eigenlijk al achterophinkt als je nu nog geen batterij hebt, of er niet op z’n minst aan denkt. Batterijen zullen in de toekomst waarschijnlijk op elk landbouwbedrijf staan, en vandaag kan je er een heel mooi rendement uithalen. Zo heb je hopelijk binnen acht jaar je investering dik terugverdiend. De markt is nu nog niet verzadigd, want er zijn nog geen grote parken vol zonnepanelen of batterijen die groene stroom opwekken of opslaan. Daarom moet je ze nu ook op volle toeren laten draaien. Wees er niet spaarzaam op, want een batterij slijt toch. We kunnen geen voorspellingen doen over de toekomst, dus het moment is dus eigenlijk echt nu.”