Op dinsdag 2 februari 2021 organiseerden we een webinar over zonneboilers, gebracht door Sanutal, één van onze partners leveranciers in het aanbod ledenvoordeel zonneboilers van Boerenbond. Bij deze een korte samenvatting van de technische uiteenzetting.
Een zonneboiler neemt niet enkel energie op van directe zonnestraling, maar ook diffuse en weerkaatste stralen dragen bij tot de energieopbrengst. Ook op een bewolkte dag kan er dus energie opgewekt worden. In België valt er jaarlijks ongeveer 1.000 kWh per m² zonnestraling in. Afhankelijk van het afnameprofiel (behoefte warm water doorheen de dag en doorheen het jaar) en de opstelling zal een zonneboiler hiervan 500 à 650 kWh per m² capteren. Het rendement is bijgevolg 50 tot 65%. Uiteraard zal het merendeel van de productie plaatsvinden in de 6 middenste maanden van het jaar. Je moet dan ook zeker in deze maanden een vaste behoefte hebben aan warm water, en dat kan zowel sanitair warm water (SWW) als water voor de centrale verwarming zijn (CVW).
Hoe werkt een zonneboiler?
De twee belangrijkste onderdelen van een zonthermisch systeem zijn de zonnecollectoren en het boilervat. Zonnecollectoren op het dak capteren de zonne-energie. In de collectoren zitten verschillende koperen leidingen waardoor een water-glycol mengsel stroomt. Dit mengsel neemt de zonne-energie op en zal daardoor in temperatuur stijgen. Het mengsel wordt doorgepompt tot een buffervat waarbij de opgenomen warmte grotendeels wordt overgedragen aan de buffermassa. Dit buffervat is de feitelijke zonneboiler. Dit is de 2de voornaamste component. Het buffervat heeft gemiddeld een isolatiemantel met een dikte van 10 cm zodat de warmteverliezen beperkt worden. Naast de collectoren en het buffervat zijn er nog pompen, leidingen en een expansievat nodig. Het expansievat zorgt ervoor dat de vloeistofuitzetting door temperatuurstijging opgevangen wordt. Zo wordt het systeem en de leidingen beschermd tegen oververhitting. Bij oververhitting gaat de vloeistof koken en wordt het uit de collector geduwd naar het expansievat toe. Daar koelt de damp weer af en wordt het een vloeistof. Zo beschermt het systeem zichzelf.
De zonneboiler is steeds een voorverwarming omdat niet altijd de gewenste temperatuur gerealiseerd kan worden met de zonne-energie. Er is bijgevolg een naverwarming nodig die het water uit de zonneboiler als bron gebruikt. De energiebesparing zit er dan ook in dat de chauffageketel bijvoorbeeld maar water van 50°C moet opwarmen tot 80°C, waarbij dat vroeger steeds vanaf 10°C was. Een zonneboiler zal zo op jaarbasis ongeveer 30 tot 50% van de warmtebehoefte duurzaam invullen.
Het volume van het buffervat kan variëren van 300 tot meer dan 3.000 liter. Binnen éénzelfde vat kunnen er zich verschillende watertemperaturen bevinden, want ook in boiler stijgt warmte. Het is dus perfect mogelijk dat er vanboven warm water is dat voldoende warm is voor de toepassing en dat er terwijl vanonder koud water beschikbaar is dat opgewarmd kan worden door de collectoren.
Het onderhoud is vrij beperkt. De circulatiepompen zijn de enige bewegende onderdelen, wat betekent dat een zeldzame faling zich meestal daar zal voordoen. Gemiddeld gebeurt dit pas na 15 jaar. Het belangrijkste onderhoud is feitelijk de monitoring en controle. Zo kan er steeds in de gaten gehouden worden of het systeem op juiste druk, temperatuur en debiet staat. Bij een daling van één van de parameters kan een beetje vloeistof bijsteken en een koppeling wat vaster draaien kan ervoor zorgen dat de installatie weer optimaal draait.
Op de collectoren is er een garantie van 10 jaar, op het buffervat 5 jaar en op alle andere onderdelen 2 jaar. Een zonneboilersysteem zou probleemloos 25 jaar en meer moeten kunnen meegaan, mede door het beperkt aantal bewegende onderdelen en een goede monitoring van de juiste parameters. Zowel de gebruiker als installateur kunnen de installatie opvolgen.
Toepassingsgebieden
Er zijn vrij veel toepassingsgebieden, overal eigenlijk waar dat er een dagelijkse behoefte is aan SWW of CVW. Voor de land- en tuinbouw denken we in de eerste plaats aan volgende sectoren.
- Melkvee
- Kalverhouderij
- Varkenshouderij/vloerverwarmingssystemen
- Viskweek
- Melkverwerking
- Glastuinbouw/sierteelt
- …
De rendabiliteit hangt vooral af van het huidige verwarmingssysteem. Warm water maken met elektriciteit kost gemiddeld 0,20 €/kWh. Doe je dit met stookolie of aardgas zit je rond de 0,05 €/kWh. Dat betekent dus dat een installatie tot 4 maal sneller zal terugverdiend zijn als je het water nu via elektriciteit verwarmt. Dit zal zo bv. bij de meeste melkveehouders het geval zijn. Daar is een zonneboiler gemiddeld in 5 jaar terugverdiend. Voor een technologie die makkelijk 25 jaar meegaat is dat wel een mooi resultaat.
Een zonneboiler ter vervanging van aardgas/mazout/petroleum/propaan... zal afhankelijk van de sector en dimensie tussen de 8 en 15 jaar terugverdiend zijn. Uitgewerkte rendabiliteitsberekeningen vind je terug in de presentatie.
Daarnaast spelen ook premies een rol. Voor VLIF kom je in aanmerking voor 30% steun bij nieuwbouw en 40% bij renovatie. Jonge landbouwers (< 40 jaar) krijgen nog 10% extra steun.
Er is ook een premie aan te vragen bij Fluvius van 200€/m² met een maximumbedrag van 10.000 euro. Maar deze is jammer genoeg niet te combineren met de VLIF-steun. Voor huishoudelijke installaties bedraagt de Fluvius premie 550 €/m².
Als laatste is er nog de fiscale maatregel van de verhoogde investeringsaftrek van 25%. Die kan je niet aanvragen in het forfaitaire systeem.
Voor meer informatie of een rendementsberekening kan je terecht bij de energieconsulenten van het Innovatiesteunpunt. Voor een offerte en bijhorende informatie kan je terecht bij onze 2 partners van het aanbod 'ledenvoordeel zonneboilers' van Boerenbond, waaronder dus Sanutal. Met deze partners is er een voordeeltarief afgesproken met scherpe all-in prijzen en leuke extraatjes zoals een gratis monitoringstool en gratis controle 3 maanden na inwerkstelling. Meer info via de website.
Raadpleeg de presentaties

De markt vraagt om rundvlees, kan de sector antwoorden?
Er zijn weinig redenen om aan te nemen dat de recente prijsstijgingen even snel zullen gaan als ze gekomen zijn.
Grachtenkaart op de lange baan geschoven
Nieuwe einddatum is 30 november 2029

Gezond boerenverstand gevraagd!
In een recente studie wordt bemesting genoemd als de oorzaak voor meer hooikoorts. In de praktijk wordt er tijdig gemaaid of begraasd, nog voor het gras bloeit en dus pollen verspreidt. De studie veroorzaakte een terechte golf van verontwaardiging.

"We brengen smaak en gezondheid samen in een fles"
Danny Massoels uit Nieuwerkerken is fruitteler in hart en nieren. Na een ongelukkige val met rugletsel als gevolg, veranderde zijn kijk op het leven. Zonder opvolger in het vizier, verkocht hij het grootste del van zijn gronden en ging hij een nieuwe uitdaging aan.
“We kozen voor het gemak van het dier en dat van ons”
Deze week brengen we een in Boer&Tuinder uitgebreid dossier over vrijloopkraamstallen. We bezochten Francis Hanssens en Marleen Messely in Lendelede die hun oude kraamstallen zes jaar geleden vervingen door een systeem dat zowel henzelf als de zeugen maximaal comfort gaf. Het werden vrijloopkraamhokken.
Eerste positief geval bij dier geïmporteerd uit Frankrijk
Op een rundveebedrijf in de provincie Luik is voor het eerst in België een dier positief getest op het EHD-virus.
Verplicht digitaal gewasbeschermingsmiddelenregister vanaf 2026
In afwachting van een aanpassing aan de Europese uitvoeringsverordening vraagt Boerenbond uitstel tot 1 januari 2030.
Wacht niet met vaccineren tegen blauwtong
De vaccinatiecampagne loopt. Volgens minister Clarinval gaven de producenten de garantie dat er voldoende dosissen beschikbaar zullen zijn om de runderen en schapen voor juni te vaccineren.