Melkveehouders op jacht naar PAS-technieken
Met meer dan 400 waren ze, de melkveehouders die tijdens een minibeurs op de terreinen van Inagro geïnteresseerd langsgingen bij de constructeurs van technische oplossingen om ammoniakemissie te beperken. Hun eerste doel: de deadline van 31 december 2025 halen waarbij vijf procent ammoniakemissie gereduceerd moet worden. Maar er wordt ook aan de strengere doelstellingen richting 2030 gedacht.
“Ik heb nog een vergunning tot 2035 dus ik moet niet reduceren”, het is een van de opmerkingen die werd gehoord op de techniekenbeurs. Niets is echter minder waar; elk melkveebedrijf moet minimaal vijf procent ammoniakemissie reduceren tegen 31 december 2025. Bestaande langlopende vergunningen geven daarbij geen uitzondering. Reduceren kan door een maatregel uit de PAS-lijst toe te passen of door het verminderen van het aantal dieren (of een combinatie).
Vijf procent of vijftien?
Die deadline van 31 december is overigens maar een eerste rundveedeadline. Als de melkveesector in 2026 geen 12,5% emissiereductie heeft gerealiseerd ten opzichte van 2021, zal er een opkoopregeling van NER opstarten. Eerst vrijwillig, maar vanaf 1 januari 2028 ook gedwongen. Melkveehouders die een reductie van 15% realiseren tegen 31 december 2025, worden vrijgesteld van deze gedwongen opkoop. Begrijpelijk dat een deel van die melkveehouders dus naar die 15% mikt.
Tegen 31 december 2030 ligt de lat nog een stuk hoger. Zoals het nu in de regelgeving staat, moet elk melkveebedrijf tegen die datum een reductie van 25% ammoniak realiseren ten opzichte van de gemiddelde dierbezetting van 2021. Dit komt neer op de realisatie van de PAS-referentie 2030.
De doelstelling van 25% ammoniakreductie voor melkveehouders wordt vanaf 2026 jaarlijks geëvalueerd op sectorniveau en wanneer een grotere daling of stijging van de emissies plaatsvindt dan verwacht, zullen de reductiepercentages bijgesteld worden.
Mestrobot en mestschuiven populair
Zonder twijfel een van de populairste maatregelen om snel ammoniak te reduceren zal het reinigen van de loopvloer met mestschuif of mestrobot zijn. Dit voor een conventionele roostervloer of dichte vloer. Bij zes keer rondgaan per dag reduceert deze 10%, bij tien keer 15%. Op de installatie moet een logsysteem geïnstalleerd zijn die de werking bijhoudt, bijkomend is ook een onderhoudscontract vereist en mag het bevuild oppervlak niet groter zijn dan 5.5 m² per dier. Mestrobots die enkele jaren geleden werden aangekocht zonder logsysteem voldoen niet aan de voorwaarden.
Wanneer de mestschuif of mestrobot uitgerust wordt met een watersproei-installatie reduceert deze nog eens 5% extra. De voorschriften stellen wel dat dit sproeien moet gebeuren aan een debiet van 3 liter regenwater per vierkante meter looppad per dag. Dat komt al snel overeen met op jaarbasis een derde meer mestopslag die nodig is. Door het grote watervolume is deze maatregel in praktijk slechts voor een beperkt aantal bedrijven haalbaar.
De mestschuiven en/of robots zijn ook altijd een onderdeel van ammoniakemissiearme vloeren, waarvan er ook een aantal aanbieders op de beurs aanwezig waren. De meeste vloeren kregen een reductiepercentage van 25% mee op de PAS-lijst, waarvoor ook minstens twaalf keer per dag geschoven moet worden.
Toekomstmuziek
Heel wat bezoekers keken ook uit naar technieken die nog niet op de PAS-lijst staan. Zo belooft de stikstofkraker JOZ-Gazoo een reductie van 80%. De Lely Sphere belooft 77% reductie, en is in Nederland ook erkend aan dat reductiepercentage. De Lely Sphere wacht op een definitieve goedkeuring en een plaatsje op de PAS-lijst een dezer weken/maanden; bij de Gazoo is deze nog niet meteen in zicht. Zolang beide technologieën nog niet op de PAS-lijst staan zijn de hierboven genoemde reductiecijfers echter zonder enige waarde voor wie ammoniak wil reduceren.
Onderdeel van de Sphere is overigens ook een mestopzuigcollector (Lely Collector) met sproei-installatie die drie liter water per vierkante meter per dag vraagt. Zowel de Gazoo als de Sphere produceren verschillende meststromen die pas ten volle tot waarde zouden komen mochten ze als Renure (dierlijke kunstmestvervanger) ingeschakeld kunnen worden. Of en wanneer Renure (van Europa) ooit als kunstmestvervanger ingeschakeld kan worden is nog onzeker.
In het eerste nummer van Boer&Tuinder in 2025 komen we in een dossier uitgebreid terug op de technieken die op deze beurs werden voorgesteld.
Deze PAS-techniekenbeurs werd op 5 december georganiseerd door Boerenbond in samenwerking met Inagro en de Hooibeekhoeve. Op 12 december vindt er op de Hooibeekhoeve in Geel een vergelijkbare beurs plaats.
