IBR-bestrijdingsprogramma gewijzigd

Minister Clarinval heeft twee belangrijke wijzigingen aan het IBR-bestrijdingsprogramma aangebracht. Zo zullen veehouders langer mogen vaccineren en het afvoeren van runderen van bedrijven met insleep wordt strikt gereguleerd. 

Dit ministerieel besluit is recent gepubliceerd. Ondertussen wordt er gestart met het uitwerken van een nieuwe wetgeving rond IBR. De minister heeft de beslissing genomen om de termijnen voor het behalen van de vrije status op bedrijfsniveau en op Belgisch niveau ultiem te verleggen naar 2030. Dit geeft ruimte voor het nemen van bijkomende maatregelen die het risico op besmettingen verkleinen.

Verschillende bedrijven zijn recent getroffen door een insleep met het IBR-virus. Meestal werd daarbij een groot deel van de kudde besmet, met dramatische gevolgen. Tussen deze bedrijven zitten verschillende beslagen die geen aankopen doen en die een hoge bioveiligheidsstatus hebben. Het is duidelijk dat er nog in detail gekeken moet worden op welke manieren het virus toch op deze bedrijven binnengeraakt is. Het risico op verspreiding via handel moet sterk worden ingeperkt en resterende besmette dieren in afmestbedrijven en handelaarsstallen moeten worden afgevoerd. Bedrijven moeten ook ondersteund worden in het voorkomen van infecties en het beperken van de impact van een eventuele insleep.

Uitstel naar 2030 en nieuwe wetgeving

Het huidige Koninklijk Besluit van 18 april 2024 bevat goede principes die het risico op insleep in vrije bedrijven verkleinen. Er schort wel veel aan de toepassing en de handhaving van deze regels. Het uitstel van de deadline van 2027 naar 2030 geeft dan ook gemengde reacties. Dit geeft inderdaad tijd om de wetgeving aan te passen en onder andere de traceerbaarheid in de handel significant te verbeteren, maar dit betekent ook dat vrije bedrijven zeer alert moeten blijven omdat het risico op besmetting hoog blijft.

Vaccinatie blijft mogelijk

Het is ontegensprekelijk aangetoond dat vaccinatie tegen IBR het verspreiden van het virus in de kudde en de impact ervan kan tegengaan. De vaccinatie moet dan wel correct uitgevoerd worden. Een belangrijke kanttekening is dat vaccinatie geen dragerdieren kan 'genezen' en geen garanties kan geven. Europese experten hebben in de EU-regels opgenomen dat een bedrijf pas als IBR-vrij erkend kan worden, als er minimaal twee jaar niet gevaccineerd werd, in combinatie met een intensieve monitoring. Wanneer een bedrijf met het IBR-vrij statuut (voorheen I4), in samenspraak met zijn bedrijfsdierenarts, beslist om te vaccineren wordt het statuut verlaagd (naar gE NEG met behoud van vaccinatie). Dit heeft gevolgen voor de monitoring. Vaccinatie op een rundveebedrijf blijft maatwerk!

Verscherpte regels afvoer dieren van besmette bedrijven

Het huidige KB IBR van 18 april 2024 legt een verbod vast op handel van dieren van een met IBR besmet bedrijf. De aanwezigheid van besmette dragerdieren in de handel en vooral onveilige contacten tussen gezonde en besmette dieren, blijven een knelpunt. Het nieuwe MB legt als reactie vast dat het Voedselagentschap elk transport van runderen vanuit een besmet bedrijf moet goedkeuren en verzegelen. Deze dieren kunnen alleen rechtstreeks naar een binnenlands slachthuis en het transportmiddel moet daar ook na afladen volledig gereinigd en ontsmet worden. De vertegenwoordiger van het FAVV in het slachthuis zal de reiniging ook moeten controleren. Deze verscherpte controle op het transport is er gekomen mede op vraag van de sector zelf.

Mogelijkheid tot uitzonderingen voor besmette bedrijven

Een wetgeving moet eenduidig zijn en kan geen rekening houden met de specificiteit en verschillen in management tussen de individuele bedrijven. Dit maakt het bijzonder moeilijk voor de bedrijven die geconfronteerd worden met insleep. Het huidige KB (en ook in het nieuwe MB) geeft de minister de mogelijkheid om af te wijken van de wettelijke regels voor individuele bedrijven. Dit kan enkel als de risico’s voor het desbetreffende bedrijf zelf, maar ook andere veehouderijen, onder controle zijn. Uit een recent overleg met de getroffen bedrijven blijkt dat het procedure en voorwaarden rond deze derogatie onduidelijk zijn. Boerenbond vraagt dan ook op korte termijn meer duidelijkheid hierover. 

Lees het het persbericht