Op tour met varkenshouders - deel 1
Lead: Minder emissies en efficiënter energiegebruik in de varkensstal: ontdek de voordelen van het koeldeksysteem.
Met de huidige stikstofproblematiek is de nood aan innovatieve maatregelen voor het inperken van ammoniak- en methaanemissies hoog. Met het project ‘RAMBO’ willen we snel haalbare oplossingen aanreiken. In een derde ‘Tour de Boer’ maakten we kennis met het koeldeksysteem in een drachtstal en twee voedermaatregelen voor vleesvarkens. In dit artikel lees je alles over de werking, voor -en nadelen en het emissiereductiepootentieel van het koeldeksysteem.
Koeldeksysteem in drachtstal
We namen zo’n 31 varkenshouders, adviseurs en onderzoekers uit Vlaanderen en Nederland mee naar het bedrijf van Eddy en Brecht D’Heygere. In Ingooigem hebben ze een gesloten varkensbedrijf met 350 zeugen en 1700 vleesvarkens. Bij de uitbreiding van hun zeugenstal kozen ze ervoor om de mest onder de drachtige zeugen te koelen met het koeldeksysteem. Dit systeem werd in 2012 ingebouwd in de mestkelder van de drachtstal. De stal bestaat uit zeugenboxen met losloop. Onder de boxen ligt een volle vloer het losloopgedeelte werd uitgevoerd met roostervloer en het koeldeksysteem in de mestkelder. In de vleesvarkensstal wordt een biologische luchtwasser gebruikt.
Hoe werkt het?
- Het koeldeksysteem bestaat uit een drijvende constructie van evenwijdige lamellen, geplaatst in de mestkelder onder het roostergedeelte.
- Koud water circuleert in een gesloten circuit door de lamellen en neemt de warmte uit de mest op.
- De warmte wordt via een warmtewisselaar overgebracht naar een tweede gesloten watercircuit, dat verbonden is met een warmtepomp.
- De circuits zijn strikt gescheiden om te voorkomen dat ammoniak naar de warmtepomp kan sijpelen.
- De warmtepomp verhoogt de opgenomen warmte naar een bruikbare temperatuur van 40-45°C.
- De opgewaardeerde warmte kan in een buffervat worden opgeslagen en gebruikt worden voor bijvoorbeeld vloerverwarming bij biggen.
- De mesttemperatuur wordt teruggebracht van circa 18°C naar minder dan 15°C.
- Om de ammoniakemissiereductie van 47% te behalen, mag de mesttemperatuur niet boven de 15°C uitkomen.
- De mesttemperatuur wordt automatisch gelogd om de juiste werking van het systeem te garanderen.
Close-up van lamellen van koeldeksysteem
Evenwijdige lamellen van koeldeksysteem in mestkelder onder de rooster (bij installatie)
Verduidelijking van lucht- en waterstromen in lamellen van het koeldeksysteem door Eddy D’Heygere.
Aandachtspunten
- Meerwerk bij mestmixen: om korstvorming te vermijden, moet de mest regelmatig worden gemixt met een smalle mestmixer tussen de lamellen. Door de positie van de lamellen vraagt dit extra werk.
- Geschiktheid mestsoorten:
o Het systeem werkt goed bij dunnere mest van drachtige zeugen, maar is minder geschikt voor vleesvarkens of kraamhokken.
o Vleesvarkensmest is dikker en moeilijker te mixen, terwijl kraamhokken vaak niet continu in gebruik zijn, wat het rendement verlaagt. - Mestniveau: een niveau van 40-50 cm mest is vereist om de lamellenconstructie drijvend te houden en vast slibben te voorkomen.
- Beperking bij temperatuurverlaging: de mest kan beter niet dieper gekoeld worden dan 15°C, omdat dit de efficiëntie van de warmtepomp verlaagt en het elektriciteitsverbruik verhoogt.
- Seizoensafhankelijke warmtebehoefte:
o In de winter is vaak meer warmte nodig dan de mest kan aanleveren, waardoor aanvullende warmtebronnen nodig zijn.
o In de zomer is de vraag naar warmte lager, maar zelfs dan blijft een deel nodig, bijvoorbeeld voor de biggen.
Uitleg bij de technische ruimte in de gang van de stallen.
Warmtewisselaar voor luchtwasser in vleesvarkensstal.
Beoordeling door veehouders
Ongeveer 13% van de aanwezige veehouders overweegt een koeldeksysteem (binnen het jaar) toe te passen op zijn/haar bedrijf.
Belangrijkste voordelen:
- makkelijke implementatie
- warmterecuperatie
Belangrijkste nadelen:
- beperkte emissiereductie (<50% bij drachtige zeugen)
- Technisch enkel interessant bij drachtige zeugen
- de complexiteit van de techniek
- de noodzaak om de mest te mixen
Een groot aantal veehouders gaf aan dat deze techniek niet inpasbaar is in hun huidige stal.
Onze experten
“Onze klanten kiezen voor smaak en versheid” + video
Griet en Johan verkopen dagverse aardbeien op het veld
Al bijna dertig jaar telen Griet Van Olmen en echtgenoot Johan Vermeiren aardbeien ‘op het veld’.
“Gelukkig kunnen we in deze drukke periode op onze ouders rekenen” + video
Floris Verscheure heeft een fulltime job als opfokbegeleider bij Vepymo, hij heeft samen met zijn vriendin Delphine drie kinderen en bouwt ondertussen een nieuwe stal voor hun schapenhouderij in Torhout.
Minister Brouns gaat in op vraag Boerenbond om pragmatisch om te gaan met tussentijdse stikstofreductie
Minister werkt aan duidelijk kader met toepasbare praktijken en kondigt concrete acties aan
Vanuit Boerenbond herhaalden we onze vraag om te werken aan een ander en haalbaar stikstofdecreet.
“We kozen voor het gemak van het dier en dat van ons”
Deze week brengen we een in Boer&Tuinder uitgebreid dossier over vrijloopkraamstallen. We bezochten Francis Hanssens en Marleen Messely in Lendelede die hun oude kraamstallen zes jaar geleden vervingen door een systeem dat zowel henzelf als de zeugen maximaal comfort gaf. Het werden vrijloopkraamhokken.
De markt vraagt om rundvlees, kan de sector antwoorden?
Er zijn weinig redenen om aan te nemen dat de recente prijsstijgingen even snel zullen gaan als ze gekomen zijn.
Grachtenkaart op de lange baan geschoven
Nieuwe einddatum is 30 november 2029
Gezond boerenverstand gevraagd!
In een recente studie wordt bemesting genoemd als de oorzaak voor meer hooikoorts. In de praktijk wordt er tijdig gemaaid of begraasd, nog voor het gras bloeit en dus pollen verspreidt. De studie veroorzaakte een terechte golf van verontwaardiging.
"We brengen smaak en gezondheid samen in een fles"
Danny Massoels uit Nieuwerkerken is fruitteler in hart en nieren. Na een ongelukkige val met rugletsel als gevolg, veranderde zijn kijk op het leven. Zonder opvolger in het vizier, verkocht hij het grootste del van zijn gronden en ging hij een nieuwe uitdaging aan.
Eerste positief geval bij dier geïmporteerd uit Frankrijk
Op een rundveebedrijf in de provincie Luik is voor het eerst in België een dier positief getest op het EHD-virus.
Geef je reactie op MAP7
+ Hulpdocument
Zoals bekend loopt er vandaag een openbaar onderzoek over MAP 7 en het milieueffectenrapport (MER) van dit plan. Tot en met 16 mei 2025 kunnen er reacties ingestuurd worden.
Koolstoftool geeft landbouwers inzicht in koolstofopbouw
De Koolstoftool is een nieuwe toepassing binnen het bodempaspoort die de opbouw van organische koolstof op een landbouwperceel simuleert.
Bemestingsprognoses nu beschikbaar
Wil je weten hoeveel je mag bemesten op je percelen? Kijk dan nu de bemestingsprognose na.
Verplicht digitaal gewasbeschermingsmiddelenregister vanaf 2026
In afwachting van een aanpassing aan de Europese uitvoeringsverordening vraagt Boerenbond uitstel tot 1 januari 2030.
Wacht niet met vaccineren tegen blauwtong
De vaccinatiecampagne loopt. Volgens minister Clarinval gaven de producenten de garantie dat er voldoende dosissen beschikbaar zullen zijn om de runderen en schapen voor juni te vaccineren.
Daarom hoor jij bij Boerenbond
Als lid sta je bij Boerenbond op de eerste rij! Wij luisteren naar jouw noden en bieden je ondersteuning waar nodig. Sluit je vandaag nog aan en profiteer van vormingen en advies op maat. Dankzij exclusieve voordelen verdien je je lidgeld zo terug.
DGZ ziet varkensstapel verder afnemen
Vlaanderen telde in 2024 iets meer dan 4 mln vleesvarkensplaatsen. Ten opzichte van 2023 is dat een daling met 270.000..
