Routeplanner Melkvee rekent PAS-maatregelen economisch door

Het belang van ondernemerschap en innovatie is niet te onderschatten. Een goed inzicht hebben in de economische cijfers van je bedrijf helpt om onderbouwde keuzes te kunnen maken voor de toekomst. Het stikstofdecreet maakt dat veebedrijven op dit moment moeten nadenken over hun strategie richting 2030. Onder de naam 'Boeren voor morgen' kijken we met de sector vooruit naar de nog verdere toekomst en hoe we ook dan zo goed mogelijk kunnen blijven boeren. Rekentool Routeplanner Melkvee kan je ondersteunen in het nemen van de best mogelijke beslissing. 

Routeplanner als beslissings-ondersteunende tool

Routeplanner Melkvee werd ontwikkeld in een Vlaio-LA-project, een samenwerking tussen ILVO, Boerenbond, Inagro en Hooibeekhoeve. Deze rekentool geeft de melkveehouder inzicht in de effecten van mogelijke keuzes op verschillende aspecten van zijn bedrijfsvoering en berekent welke economisch de meest aangewezen keuze is. In Boer &Tuinder 48 van 28 november bekeken we een praktijkvoorbeeld waarbij de melkveehouder de benodigde arbeid wilde verminderen en werd er berekend wat de impact is van een investering in melkrobot(s) voor zijn specifieke bedrijf. De tool kan gebruikt worden voor bijna alle vragen die een melkveehouder heeft op zijn bedrijf: wat is de economische invloed van andere kengetallen, investering ins tal of machine, aanpassingen in het teeltplan en rantsoen, omschakeling naar bio,...? In dit artikel gaan we dieper in op de mogelijkheden van Routeplanner Melkvee om PAS-maatregelen economisch door te rekenen. Gezien de kortetermijndoelstellingen rond stikstofemissiereductie in de sector zoeken veel bedrijven naar wat voor hen de best mogelijke strategie is. 

PAS-referentie

Als melkveehouder moet je vandaag volgende zaken in beeld hebben: de impactscore van je bedrijf en de PAS-referentie die berekend wordt op basis van de mestbankaangifte van productiejaar 2021. Op basis van deze cijfers kan worden nagegaan welke vergunning mogelijk is en welke inspanning op vlak van emissies hieraan gekoppeld wordt. In het huidige stikstofdecreet staat namelijk beschreven dat elk melkveebedrijf met een impactscore groter dan 0,025%, minimum 5% stikstofemissies moet reduceren tegen eind 2025 en 25% tegen 2030 (t.o.v. 2021).

Welke rol kan Routeplanner spelen in het kader van PAS? 

De Routeplanner Melkvee biedt vooral inzichten in het effect van een bepaalde beslissing op de economische resultaten van het bedrijf. Het is een manier om opties te verkennen, vooraleer een definitieve beslissing te nemen over je toekomststrategie. De mogelijkheden van Routeplanner zijn zeer uitgebreid. De wetgeving rond stikstofemissies is nu de grootste beperkende factor en bedrijven willen eerst inzicht krijgen op de mogelijkheden waarbij ze kunnen voldoen aan de opgelegde doelstellingen.

Aan de hand van de PAS-referentie, de beoogde emissiereductie en eventuele toepassing van PAS-maatregelen kan berekend worden hoeveel dieren nog op het bedrijf gehouden kunnen worden. Routeplanner kan eenvoudigweg verschillende scenario’s economisch met elkaar vergelijken. Een overzicht van de PAS-maatregelen en bijbehorende reductiepercentages kan je terugvinden op de website van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij.
 

Verschillende scenario's tegenover elkaar afwegen

Van zodra je weet binnen welke grenzen van de wetgeving je moet blijven, kan de Routeplanner Melkvee een rol spelen om nieuwe economische inzichten te bieden. Op basis van bedrijfsspecifieke cijfers kunnen diverse toekomstscenario’s doorgerekend worden. We lichten er hieronder enkele uit.

1. Minderen in aantal dieren

In de Routeplanner kan er een minimum en maximum aantal dieren ingegeven worden. Door dit vast te zetten, gaat de tool berekenen welke keuzes economisch het hoogste saldo opleveren. Minder dieren wil ook zeggen minder melkopbrengsten, minder ruwvoeder nodig, minder arbeid, minder mestafzet en minder emissies. Een andere optie om te minderen in aantal dieren is het afstoten van een deeltak van het bedrijf. Zo kan de Routeplanner bijvoorbeeld inzicht geven in welk effect de keuze voor externe jongvee opfok heeft op de economische resultaten van het bedrijf, het benodigd ruwvoeder, benodigde arbeid, mestafzet en emissies. 

2. Toepassing van een of meerdere PAS-maatregelen (al dan niet in combinatie met minderen in aantal dieren)

Enerzijds zou je kunnen investeren in bijvoorbeeld vloertechnieken of een mestrobot. In de Routeplanner kan de investeringskost, de afschrijftermijn en de rentevoet ingegeven worden. Op die manier kan je het saldo van de uitgangssituatie vergelijken met het nieuwe saldo inclusief bijkomende vaste kosten (afschrijvingen, interesten). Zo wordt het effect van de investering op de economische resultaten van je bedrijf in beeld gebracht. Een belangrijke kanttekening bij deze PAS-maatregelen is dat het met-mest-besmeurd-vloeroppervlak per dierplaats maximaal 5,5 m² mag bedragen. Dit omvat de loopgangen en doorsteken, niet inbegrepen is het vloeroppervlak van de melkstal en de voerstoep (indien aanwezig). Anderzijds kan je ook beweiden als PAS-maatregel. In de Routeplanner wordt dan ingegeven per leeftijdscategorie van de dieren hoeveel dagen ze (onafgebroken) op de weide staan en wat het aantal dieren per hectare is. In de berekening wordt meegenomen hoeveel droge stof de koeien opnemen op de weide en ook het rantsoen dat ze in de stal nog krijgen wordt hierop aangepast. Indien er niet voldoende ruwvoeder geproduceerd kan worden, moet er mogelijk land bijgepacht of voeder aangekocht worden. Uiteraard kan je ook kiezen voor een combinatie van maatregelen. Wanneer er emissies gereduceerd worden door maatregelen te nemen, zal er geen of een kleinere krimp in aantal dieren nodig zijn om de reductiedoelstellingen te behalen. De Routeplanner berekent dan met het correct aantal dieren wat de economische resultaten van het bedrijf zullen zijn mits toepassing van maatregelen.

De economisch meest aangewezen keuze

Door verschillende opties van toekomstscenario’s door te rekenen met de Routeplanner Melkvee krijg je inzicht in welk scenario economisch het meest interessant is voor jou en welk effect bepaalde keuzes en maatregelen hebben op landgebruik, nodige arbeid, mestafzet en emissies. Een groot voordeel is dat je de resultaten van alle doorgerekende scenario’s naast elkaar kan zetten en vergelijken. Daarnaast geeft de tool aan binnen welke grenzen een bepaalde keuze economisch interessant blijft en vanaf wanneer (bv. bij veranderende melkprijs) een ander scenario interessanter wordt. Op die manier krijg je veel informatie, kan je keuzes tegen elkaar afwegen en risico’s van een bepaalde keuze inschatten, vooraleer een toekomststrategie te kiezen.