“De gesprekken in de stal zal ik het meest missen”

“Ik ben momenteel dakloos en werkloos”, lacht Luc Nouwen. Hij kan er om lachen, want de situatie is een pak positiever dan ze doet uitschijnen. Op hun 56ste en na meer dan 35 jaar als melkveehouders zeggen Luc en echtgenote Marina de stiel vaarwel. “Vroeger dan verwacht, maar soms komt er een mooie opportuniteit voorbij en dan mag je die kans niet laten schieten”, aldus Luc. “Het is een vreemd gevoel, als je een lege stal binnenwandelt”, zegt Marina. “Maar we zijn blij dat onze koeien allemaal bij collega-boeren terecht zijn gekomen.” Het koppel heeft zich de afgelopen decennia volledig op landbouweducatie gestort. “Die rondleidingen ga ik het meest missen”, weet Luc nu al. “Gelukkig kunnen we ons de komende jaren, samen met onze dochter Jirca, blijven focussen op onze teambuildingactiviteiten.”

“Begin jaren 80 ben ik naar de landbouwschool gegaan”, steekt Luc van wal. “Mijn broer ging studeren, ik werd boer, het was de logische gang van zaken toen. Maar ik ben een atypische boer, want een passie voor tractoren heb ik niet. De varkenshouderij daarentegen, dat zei mij wel iets. Dus toen ik afstudeerde ging ik meteen van start als varkenshouder. Die job lag mij wel. Ik houd van structuur en zo’n varkensbedrijf, dat kan je goed plannen. Maar na een aantal jaren was de dorpskern fel uitgebreid en het varkensbedrijf werd beknot in zijn ligging. Mijn eerste idee was op het ouderlijk melkveebedrijf met varkens te starten, maar uiteindelijk was er zo veel gedoe rond de vergunningen en de grond, dat ik die plannen heb opgeborgen en overstapte naar melkvee. De eerste zeven jaar deden we het nog in samenuitbating met mijn ouders. We starten 45 stuks, groeien deden we naar 60.” Die ‘we’, dat zijn Luc en Marina. Marina heeft zelf geen achtergrond in de landbouw, maar met veel enthousiasme volgde ze Luc in zijn passie. 

Pioniers in landbouweducatie

“Toen we nog varkens hadden, waren wij een van de eersten die grabbelpassers ontvingen op ons bedrijf. Toen was dat qua sanitaire beperkingen nog iets makkelijker. Later, in 2000, begonnen de landbouwleerpaden op te komen en wij stapten in. In 2005 hebben wij dan effectief de keuze gemaakt om vol in te zetten op educatie. We moesten kiezen: óf meer koeien, óf meer educatie. We hebben graag mensen om ons heen, Marina is heel goed met de jongste bezoekertjes. Dus we kozen voor landbouweducatie. In totaal hebben we dat 25 jaar gedaan. In die periode mochten we 61.000 kinderen en 32.000 volwassenen ontvangen in onze melkveestal. In 2008 kwam daar dan – een beetje toevallig – teambuilding bij. We werden gevraagd om iets te organiseren voor één bedrijf, een ander hoorde ervan en voor we het wisten ging de bal aan het rollen. De teambuildingactiviteiten hebben we kunnen uitbouwen dankzij Leadersubsidies. De volledige opstelling kwam met een factuur van 100.000 euro. Die investering zou ik nooit durven doen hebben zonder dat ik het deels gesubsidieerd kreeg. Dus ben ik ons dossier gaan verdedigen, met succes.” Intussen bestaat de teambuilding nog altijd, sinds enkele jaren onder de nieuwe naam #BeatTheBarn. Luc en Marina waren nog altijd boeren, maar daarnaast ook netwerkende ondernemers. Een manier van werken die heeft geloond. “Het is waarschijnlijk dankzij die teambuilding dat we de stap naar stoppen met melkvee nu durven zetten”, vult Marina aan. “Om nu al met pensioen te gaan, zijn we nog te jong en dat is ook financieel niet mogelijk. Maar we hebben een overeenkomst met de nieuwe eigenaar van de Sint-Jozefhoeve dat we nog minstens een vijftal jaar onze activiteiten hier mogen verderzetten. In die periode kan ook onze dochter Jirca, die pas mee in de zaak kwam, haar weg vinden binnen #BeatTheBarn.”

Financiële rust

Een barn of schuur zal er nog wel zijn, maar koeien in de stal zijn er binnenkort niet meer. De melkkoeien zijn intussen allemaal weg, het laatste jongvee vertrekt in februari. En dat was niet hoe Luc en Marina het initieel hadden voorzien. “De laatste jaren konden wij rekenen op heel enthousiaste medewerkers in ons melkveebedrijf, Willem als mijn rechterhand en Maarten die veel dagelijkse taken op zich neemt. Onze eigen kinderen toonden geen interesse om de melkveetak over te nemen, dus leek het logisch dat onze medewerker Willem het melkvee zou verderzetten. Maar dat is niet zo eenvoudig. Zonder verbreding is een bedrijf met 60 koeien niet levensvatbaar. Uitbreiden kost veel geld. Onze vergunning loopt tot 2031 en banken staan niet te springen om krediet te verlenen voor een langere periode. En dan stopt het verhaal.” 
“Ik werk sinds enkele jaren met een businesscoach die ons helpt met het financiële luik van onze zaak. Dat heeft veel financiële rust gegeven. En wat ik er ook van geleerd heb is profit first. We moeten nog altijd wel onze rekeningen kunnen betalen, ook na ons pensioen. En toen kregen we een mooi aanbod van een paardenhouder in de buurt die onze Sint-Jozefhoeve wilde kopen. We laten ons in alle aspecten van ons bedrijf begeleiden en hebben dus ook rond dit aanbod advies gezocht bij experts in boekhouding en financiën. Moraal van het verhaal: zo’n goed aanbod ga je niet meer krijgen, dus het is nu of nooit. En we hebben voor ‘nu’ gekozen. We hebben ons bedrijf verkocht. Ik start een eenmanszaak op en zal nog gras en mais telen voor Willem, die nu melkvee houdt op een andere locatie. De teambuilding blijft dus, maar de rondleidingen stoppen. Die gesprekken in de stal met bezoekers, die zonder enige kennis van de sector hier komen en vol verwondering en nieuwe inzichten weer naar huis gaan … die zal ik het meest missen.”