Welk eiwitrijk gewas heeft het meeste potentieel in Vlaanderen?

We begonnen op het quinoaveld van landbouwer Pieter-Jan Noë van het Livinushof. Het was voor verschillende teelten dit voorjaar een uitdaging en dus ook voor de quinoa die opnieuw moest ingezaaid worden. Tegelijk is dit meteen een belangrijk thema voor alle eiwitrijke gewassen: de opbrengst is onzeker. Het is dus van belang om hierover duidelijke afspraken te maken in de keten zodat niet alle risico’s bij de landbouwer liggen. Voor de oogst werkt Pieter-Jan samen met landbouwer Danny Herrebout die aangaf dat het gewas na oogst praktisch direct gelost en gedroogd moet worden om te vermijden dat die in de machine aankoekt. Eens gedroogd (voor rekening van de landbouwer), wordt de quinoa onder contract verkocht wat een stuk prijszekerheid biedt. Uit het gesprek bleek dat er bij de landbouwers interesse is voor een grotere betrokkenheid in de keten waarbij de landbouwer ook een stukje van de meerwaarde kan krijgen, via een pool, coöperatie, … 

Tegelijk blijft het een uitdaging om te concurreren met de wereldmarktprijs van quinoa. Een kans om ons te onderscheiden zou volgens Braet – De Vos bij de kwaliteit van opschoning kunnen liggen, die hier merkelijk beter is. Andere mogelijkheden voor een betere prijs zou de afzet zijn aan bijvoorbeeld grootkeukens die bepaalde vereisten stellen, zoals bijvoorbeeld die van het Brussels gewest die op zoek zijn naar lokaal geteelde granen en peulvruchten. Hier geldt wel de voorwaarde dat de producten op zo’n manier geproduceerd zijn dat het praktisch neerkomt op bio.

Enkele grote lijnen van de bedenkingen

• Voor gele erwt en veldboon, verwerkt in voedingsproducten, lijkt er momenteel het meeste potentieel.

• Met 1000 ton gele erwt, over ongeveer 200 ha, kan een keten opgestart worden.

• Er zijn oplossingen nodig voor onder andere erwtenkever, vogelschade, ongedetermineerde groei (in geval van kikkererwt), ...

• De keten bestaat uit landbouwers en loonwerkers, opschoning, triage, pellen, verwerkers, voedingsbedrijf, retail.

• In de marketing moet er aandacht zijn voor ‘lokaal’ en ‘duurzaam’ en er is ook nood aan overkoepelende marketing bijvoorbeeld via VLAM, producentenorganisatie, …

Een andere opvallende suggestie was om de afzet van de bruine boon aan te zwengelen. Deze boon wordt hier geproduceerd en verwerkt. Sinds de ecoregeling staat de prijs voor de landbouwer echter onder druk omdat de productie ervan steeg, maar de afname, vooral naar Nederland, niet in diezelfde mate toenam. Als de bekendheid in België ervan zou stijgen, zouden we hier makkelijk kunnen schakelen: het gewas kan hier succesvol geteeld worden (opbrengstzekerheid) en de verwerkingsketen bestaat al.

We slaagden erin om duidelijk richting te geven aan de vraagstelling over welk eiwitrijk gewas het meeste potentieel heeft, met een gedeelde eerste plaats voor gele erwt en bruine boon, nipt gevolgd door veldboon. Dit zal de basis vormen voor het verdere verloop van het project ‘Vlaamse eiwitboeren’. Na de zomer plannen we bedrijfsbezoeken aan samenwerkingsverbanden in Nederland en Wallonië en in het najaar gaan we van start met een lerend netwerk waar we met de betrokken landbouwers richting gaan geven aan nieuwe vormen van samenwerking in de toekomst.