gbgb

TRANSfarm toont boeren de weg naar meer klimaatneutrale landbouw

Proefboerderij TRANSfarm in Bierbeek zet vandaag de deuren open om een inkijk te geven in de duurzame oplossingen die landbouwbedrijven moeten helpen klaarstomen voor een klimaatneutraal 2050.  Dat werd mede mogelijk gemaakt door het project HyPErFarm, een samenwerking van onder andere KU Leuven en Boerenbond, die als doel heeft weg te bewegen van het gebruik van fossiele brandstoffen. 

Door een aaneenschakeling van verschillende technieken zoals o.a. het opwekken van groene stroom door middel van agrivoltaics, het inzetten van die energie in andere duurzame oplossingen voor het eigen energieverbruik en het produceren van hernieuwbare waterstof, is TRANSfarm vandaag al grotendeels onafhankelijk van fossiele brandstoffen.

In het kader van het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie nodigden Gerard Govers, vice-rector KU Leuven en Frans De Wachter, algemeen secretaris Boerenbond, Kurt Vandenberghe van DG CLIMA uit om de innovaties van de TRANSfarm boerderij van dichtbij te bekijken. 

Agrivoltaics-opstelling

Een groot deel van de energie op de proefboerderij wordt opgewekt door een agrivoltaics-opstelling. Dat is een installatie waarbij zonnepanelen boven een akker geplaatst worden, en het zo mogelijk maken om tegelijkertijd gewassen en energie te telen. Op TRANSfarm is deze installatie zo gebouwd dat landbouw volgens de huidige West-Europese praktijken mogelijk blijft. Landbouwmachines kunnen bijvoorbeeld gewoon onder de opstelling rijden. De energieopbrengst van de installatie ligt momenteel op een gemiddelde van 617MWh/ha per jaar, wat overeen komt met het energiegebruik van ongeveer 170 gezinnen.

De groene stroom die door de agrivoltaics-installatie wordt opgewekt, wordt nadien voor verschillende doelen ingezet, zoals de aandrijving van warmtepompen die zorgen voor de verwarming en koeling van de stallen.

De groene energie wordt ook gebruikt als input voor de plasmareactor van de luchtwasser op de boerderij. Elektriciteit zorgt er daarbij voor dat zuurstof en stikstof uit de lucht worden omgezet tot NOx gas, dat bij toevoeging van water reageert tot een salpeterzuur. Wanneer de lucht uit de stal hiermee wordt “gewassen”, kan tot wel 95% van ammoniakemissies gecapteerd worden in een ammoniumnitraatoplossing. Die oplossing kan dan weer ingezet worden als meststof op de akkers van de boerderij, waarop het voeder voor het vee geteeld wordt.

gbbg
gbgb
g
Aandrijven van waterstofpanelen

Ten slotte zorgt de agrivoltaics-energie ook voor het aandrijven van waterstofpanelen. Deze panelen vangen waterdamp uit de lucht op, en splitsen deze in zuurstof en waterstof. De zuurstof wordt meteen weer vrijgelaten in de lucht, maar de waterstof wordt opgevangen en kan lokaal worden opgeslagen of via pijpleidingen vervoerd worden naar bijvoorbeeld een tankstation. TRANSfarm wil deze waterstof in de toekomst ook inzetten als brandstof voor de landbouwmachines.

Tijdens het bezoek kaartte Frans De Wachter, algemeen secretaris van Boerenbond, aan dat “de opstelling bij TRANSfarm een mooie illustratie is van hoe onderzoek en landbouw hand in hand kunnen gaan, en samen zorgen voor oplossingen. Bij onderzoek en innovatie zoals de ontwikkeling van agrivoltaics moet er altijd gewaarborgd worden dat de boer aan het stuur blijft zitten. Hij moet te allen tijde controle kunnen blijven houden over wat er gebeurt op zijn land, en dat land moet in de eerste plaats beschikbaar blijven voor voedselproductie.”

gbbg
Het milieu zo min mogelijk belasten

“De maatschappij staat voor grote uitdagingen om zich te ontwikkelen zonder het klimaat en de natuur verder te belasten. Met TRANSfarm willen we een plaats bieden voor onderzoekers om hun innovatieve realisaties op het vlak van bio-economie op grotere schaal te ontwikkelen. De agrivoltaics-opstelling is hiervan een mooi voorbeeld en toont hoe landbouwgrond een belangrijke denkpiste is om zonne-energie te boosten.”

hnnh

“Een belangrijk pluspunt bovendien is dat er onder de zonnepanelen een microklimaat wordt gecreëerd met een hogere nacht- en lagere dagtemperatuur, wat de peren beschermt tegen vorst of zonnebrand. Maar het gaat ook over het gebruik van plantenresten als chemische grondstof en het ontwikkelen van nieuwe, plantgebaseerde voeding.  Al dit onderzoek moet bijdragen tot een circulaire bio-economie die het milieu zo min mogelijk belast”, zegt vicerector Gerard Govers van KU Leuven.

Na afloop van de demonstraties hield Kurt Vandenberghe, Directeur-Generaal Klimaatactie bij de Europese Commissie, een keynote speech waarin hij de centrale rol van landbouw in de transitie naar een klimaatneutraliteit in de verf zette. “Deze transitie is een agenda van investering en innovatie voor de modernisering van onze economie. De landbouwsector en onze landbouwers zullen alsmaar meer blootgesteld worden aan de impact van klimaatverandering. Daarom zal de Europese Unie volop inzetten op de klimaatbestendigheid van haar voedselproductie. Maar de landbouw is ook een essentiële actor in de transitie naar een duurzaam landbouwsysteem dat gezonde en betaalbare voeding produceert en de landbouwers nieuwe opportuniteiten biedt in harmonie met klimaat en natuur.”

gbg
Lancering van klimaatbrochure

Boerenbond lanceerde tijdens het event een klimaatbrochure die de inspanningen die landbouwers reeds leveren voor het klimaat in kaart brengt aan de hand van feiten en cijfers. Frans De Wachter: “Dit is een manier waarop landbouwers tonen dat ze voorvechter zijn van het klimaat en willen meestappen in de transitie. Het is jammer dat ze vaak niet worden meegenomen als partner in dit verhaal. Daarom maakten we een brochure die uitlegt hoezeer het klimaat óók het werkveld is van onze boer. Zo produceert Vlaanderen reeds de klimaatvriendelijkste melk ter wereld en is onze perenteelt reeds klimaatneutraal.”

Bron: Boerenbond.

Bekijk ook het item op VRTNWS. Vanaf 11'20.

gb