Klimaattraject ook voor akkerbouw
‘Hoe kan ik mijn bedrijf weerbaarder maken tegen de gevolgen van een veranderend klimaat?’ Het is een vraag die iedereen zich de afgelopen maanden waarschijnlijk al meermaals heeft gesteld. Veel land- en tuinbouwers willen graag klimaatmaatregelen nemen, maar weten vaak niet waar te beginnen en wat economisch haalbaar is. Het Klimrek klimaattraject brengt verandering.
Over Klimrek
Binnen het Vlaio Klimrek-project, dat afliep in 2023, werkten ILVO, Boerenbond en VITO klimaattrajecten uit voor melkveehouders, varkenshouders en akkerbouwers met aardappelen in het teeltplan met behulp van de inbreng van pilootboeren en co-creatie sessies.
Projecttools
Het klimaattraject
Het eerste deel van het klimaattraject bestaat uit een klimaatscan. Op basis van de klimaatscan kan een klimaatconsulent landbouwers begeleiden om hun bedrijf op een economische manier meer klimaatslim - en robuust te maken. Deze scan leidt tot de klimaatkoers: een voorstel van bedrijfsspecifieke klimaatmaatregelen met doorgerekende scenario’s, alsook een kosten-batenanalyse om de economische haalbaarheid in te schatten.
De klimaatscan
Om de klimaatimpact van een akkerbouwbedrijf door te rekenen, maken we gebruik van levenscyclusanalyse (LCA). Deze methode evalueert het gebruik van grondstoffen (zoals water, land, fossiele brandstoffen) en de veroorzaakte emissies tijdens de ganse levensduur van een product, vertrekkende van de ontginning van primaire grondstoffen. We kiezen ervoor om de impact door te rekenen tot op het moment dat de melk de boerderijpoort verlaat. We maken een onderscheid tussen de voorgrond, met name alles wat er op het landbouwbedrijf gebeurt, en de achtergrond, alles wat er in de toevoerketen plaatsvindt. Voorbeelden van emissies uit de voorgrond zijn emissies tijdens de toediening van meststoffen en de uitstoot van de tractoren. Dit zijn wat we noemen ‘directe emissies’. Toch nemen we ook de indirecte emissies mee, omdat die een aanzienlijk aandeel van de totale emissies over de levenscyclus van het product innemen. Denk maar aan emissies die vrijkomen bij de aanmaak van kunstmeststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Terwijl we voor de emissies die op het bedrijf plaatsvinden zo specifiek mogelijke data gebruiken, maken we voor het berekenen van de emissies uit de achtergrond gebruik van databanken. We brengen niet alleen de emissies van broeikasgassen in kaart, die bijdragen aan klimaatverandering, maar ook andere (o.a. verzurende en vermestende) emissies en grondstoffenverbruik. Dit doen we om te vermijden dat we met onze maatregelen andere milieuproblemen in de hand zouden werken.
Meer informatie over het verloop van de scan kan je hier terugvinden.
De klimaatkoers
In de Klimaatkoers gaat de klimaatconsulent samen met de landbouwer op zoek naar die klimaatmaatregelen die op zijn bedrijf het meest klimaatvriendelijk en/of het meest klimaatrobuust maken en passen op het bedrijf, zonder nadelige neveneffecten op andere milieuvlakken en met een duidelijke economische haalbaarheid op je bedrijf. Inderdaad, de ‘beste klimaatmaatregelen’ zijn erg bedrijfsspecifiek. Daarom vertrekt de consulent van bedrijfsspecifieke gegevens. Eens de geschikte klimaatmaatregelen gevonden zijn, dan zal de consulent de landbouwer verder ondersteunen en begeleiden bij het toepassen van de klimaatmaatregelen op zijn bedrijf!
Demo Klimrek akkerbouw
Het Demo project Klimrek Akkerbouw werkt eraan om het klimaattraject meer ingang geven in de sector en de akkerbouwbedrijven inzicht geven in hun eigen klimaatvoetafdruk, en de manier waarop ze hun bedrijf weerbaarder kunnen maken voor de toekomst. Daarom krijgen 25 akkerbouwers 1 op 1 begeleiding om hun bedrijf stapsgewijs klimaatrobuuster te maken en hun klimaatvoetafdruk te verlagen. Ben je akkerbouwer en wil je graag klimaatslimmer ondernemen? Dan maak je kans om een van de 25 gelukkigen te zijn die begeleiding geniet.