Zware tijden in het vooruitzicht voor Vlaamse land- en tuinbouw

De Vlaamse regering kondigde vandaag een doorbraak aan rond  het stikstofdossier. Op basis van de huidige info is het alvast duidelijk dat er onze landbouwers zeer moeilijke tijden wachten. Hoewel een aantal van onze eisen ingewilligd zijn, is dit akkoord toch een ware mokerslag voor onze familiale bedrijven en hun gezinnen, zegt Boerenbond in een persbericht vandaag.

Het bereikte akkoord treft de landbouwsector ongemeen hard, al zijn er ook een aantal positieve elementen. Zo voorziet de regering - op vraag van Boerenbond - in een snelle uitkoopregeling specifiek voor varkensbedrijven met een impact op natuurgebieden.  Ook voor andere landbouwbedrijven met een zware impactscore wordt voorzien in een vrijwillige opkoopregeling.  We rekenen erop dat deze opkoopregeling  toegankelijk, transparant en vooral menselijk  wordt uitgerold. Bovendien blijft Boerenbond vragen dat varkenshouders die hun activiteit verderzetten extra ondersteund worden in deze voor hen economisch dramatische tijden.

De regering ging bovendien in op de vraag van Boerenbond voor een substantieel transformatiefonds : een investeringsbudget dat de landbouw in Vlaanderen moet helpen verder te verduurzamen en te verankeren.  De landbouwsector wil verdere inspanningen leveren om haar stikstofuitstoot te verminderen, maar daarvoor zijn middelen nodig én een beleidscontext die verduurzaming en innovatie een kans geeft. Middelen volstaan immers niet als er geen technieken zijn om in te investeren.  

Tenslotte ging de Vlaamse Regering ook in op onze vraag naar rechtszekerheid. Bedrijven waarvan de vergunning afloopt tijdens de verdere uitwerking van dit stikstofakkoord zien hun vergunning via een decretale regeling tijdelijk verlengd.  Bedrijven die geen bijkomende stikstofuitstoot realiseren kunnen hervergund worden, als zij voldoen aan de opgelegde reductie.

Contractbreuk

Toch komt dit  akkoord keihard aan bij onze landbouwers.  Met het vervroegd sluiten van de rode bedrijven en het versneld terugdraaien van de ontheffing van nulbemesting in groene bestemmingen in beschermd natuurgebied, komt de regering terug op gemaakte afspraken. “Dit is gewoonweg contractbreuk die wij volstrekt onaanvaardbaar vinden.”, klinkt het bij voorzitter van Boerenbond, Sonja De Becker.  “De landbouwsector is zich goed bewust van de verdere inspanningen die nodig zijn om stikstof te verminderen, maar daarvoor heeft de sector een betrouwbare overheid als partner nodig die niet terugkomt op gemaakte afspraken.”

Het vergunningenkader geeft de komende jaren geen enkel perspectief meer voor de ontwikkeling van de bedrijven van onze jonge landbouwers. En dat is nefast voor elke dynamiek in de sector.

In het Turnhouts Vennengebied worden er op dit moment voorlopig geen bijkomende maatregelen opgelegd, maar er wordt een intendant aangesteld die een ontwikkelingsplan moet opstellen. De facto betekent dit dat dit gebied gedurende minstens 2 jaar in de grootste onzekerheid geplaatst wordt.

Blind

Boerenbond vindt het ook hallucinant dat aan onze veehouderijen via zware reductiedoelen bijzonder zware inspanningen gevraagd worden terwijl de socio-economische impact hiervan niet eens doorgerekend werd. Begin vorig jaar verklaarde de regering nochtans om geen beslissing te nemen in het stikstof-dossier zonder dat er een socio-economische impactanalyse zou gebeuren. Van deze analyse is verbijsterend genoeg geen sprake. De regering vaart blind en hecht blijkbaar weinig waarde aan de socio-economische impact op de  bedrijven en de mensen erachter.

Echte oplossingen?

Het blijft bovendien nog maar de vraag of de overheid met dit akkoord ook een juridisch robuuste oplossing gevonden heeft die stand zal houden voor een rechtbank. Het onderscheid dat in de vergunningverlening gemaakt wordt tussen depositie vanuit industrie en depositie vanuit landbouw is immers noch wetenschappelijk noch juridisch onderbouwd. Daarbij is nog maar de vraag of Vlaanderen met dit akkoord ook effectief de vooropgestelde doelstelling zal bereiken. Dit laatste is hoegenaamd niet zeker aangezien grondig ecologisch onderzoek ontbreekt en de impact van stikstof afkomstig uit het buitenland op geen enkele manier aangepakt wordt.

“Het mag duidelijk zijn dat wij de komende tijd onze bezwaren op alle mogelijke manieren kenbaar zullen maken: schriftelijk via de procedure openbaar onderzoek, maar ook via syndicale acties aan iedereen wie beleidsverantwoordelijkheid draagt. We rekenen er ook op dat de Vlaamse regering deze bezwaren en  het openbaar onderzoek dat nu volgt, ernstig neemt", aldus een strijdvaardige voorzitter Sonja De Becker.