Op de eerste rij: 25 mei 2023

Hoewel de storm rond stikstof en PAS wat lijkt te zijn gaan liggen, is het stikstofdebat in de land- en tuinbouwsector nooit uitgedoofd. De Vlaamse regering mag dan wel een akkoord hebben gesloten over de stikstofmaatregelen die bedrijven moeten nemen, maar het werk is nog niet af. Integendeel.

Een cruciaal element in het doen dalen van de stikstofuitstoot zijn emissie reducerende technieken en innovaties. De overheid weet dat, want ze besliste dat bedrijven hun stallen moeten uitrusten met ammoniakemissie reducerende technieken, denk maar aan luchtwassers, voederaanpassingen, speciale stalvloeren of warmtewisselaars. Technieken die een grote investering vragen van de landbouwer en slechts op lange termijn kunnen worden terugverdiend.

Het tempo waarmee de overheid een duidelijk en transparant wettelijk kader wil voorzien om de PAS-doelstellingen te bereiken, ligt zeer laag. Zo is er vandaag nog steeds geen proefstalregeling in werking in Vlaanderen. Nochtans een onmisbaar puzzelstuk in dit verhaal, want vooraleer technieken op de markt komen moet in de praktijk worden aangetoond dat de beloofde emissiereducties ook gehaald worden én dat technieken perfect passen in de landbouwbedrijven van vandaag. Ook het ontbreken van een sluitend meetprotocol voor natuurlijk geventileerde stallen is een belangrijk pijnpunt.

Nog belangrijker is de werking, of het gebrek daaraan, van het Wecomv, het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veehouderij. Deze instantie heeft de taak om emissie reducerende technieken en maatregelen te evalueren en op haar beurt de overheid te adviseren. Hoewel dit comité eind november vorig jaar het levenslicht zag, werden er tot op vandaag nog geen adviezen gepubliceerd, lezen we op hun website. En ook voor de nieuwe procedure die in het PAS-akkoord wordt aangekondigd om nieuwe technieken voor te stellen, hebben we voorlopig nog niets gezien.

Waar de overheid schromelijk tekortschiet, hebben we bij Boerenbond alvast het heft in eigen handen genomen. Om ervoor te zorgen dat innovaties vlotter hun weg vinden naar de landbouwer lanceerden we in februari een oproep waarop bedrijven die reducerende technieken ontwikkelen kunnen intekenen. We trokken zo maar liefst 2 miljoen euro uit om de drempels voor nieuwe technieken te verlagen en al 17 bedrijven meldden zich aan.

Maar we kunnen dit niet alleen. De overheid moet haar verantwoordelijkheid opnemen en werk maken van het toelaten van gevalideerde, haalbare en betaalbare stikstofoplossingen op maat van een sector in nood. De boeren willen hun steentje bijdragen, maar dan moeten onze beleidsmakers de weg vrijmaken.