Op de eerste rij: 25 juli 2024

De toekomst van onze voedselzekerheid

Een week na de verwoestende zomerstorm bezocht ik landbouwbedrijven met aanzienlijke schade: vernielde gewassen en beschadigde infrastructuur. De aanblik was vaak verschrikkelijk. Ondanks de tegenslagen blijven onze moedige boeren vastberaden, gesteund door hun omgeving. Hun veerkracht is inspirerend en verdient veel bewondering. We proberen de last voor onze landbouwers te verlichten door te helpen met procedures voor het krijgen van schadevergoedingen en we vragen lokale en Vlaamse overheden om de zomerstorm vlug als natuurramp te erkennen.

Deze zomerstorm toonde nog maar eens aan dat onze landbouwers erg kwetsbaar zijn voor de gevolgen van de klimaatverandering. Ze ervaren heel direct en ingrijpend de gevolgen. We moeten daarom gezamenlijk verder de uitdagingen van de klimaatverandering aanpakken. Alleen door innovaties, doordacht beleid en het creëren van een rechtszeker klimaat kunnen we een wereld creëren waarin onze landbouwers bloeien, ondanks de grillen van het weer.

Ook in andere EU-lidstaten bedreigen waterschaarste, droogte en mislukte oogsten de voedselproductie. Vlaanderen en Nederland, gelegen in de vruchtbare delta, hebben echter belangrijke troeven om de voedselproductie in Europa te waarborgen. Dit potentieel kan alleen worden benut met beleid dat rekening houdt met onze unieke regionale omstandigheden.

Dat blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek van ILVO en de denktank Clingendael. In Noordwest-Europa, waaronder Vlaanderen en Nederland, is de toekomst van voedselzekerheid van groot belang. Onze boeren behoren tot de Europese top dankzij hun vruchtbare bodem, innovatie én efficiëntie. Helaas houdt onder meer de Europese Green Deal, met haar dwingende maatregelen en hoge ambities, onvoldoende rekening met de regionale haalbaarheid. Dit EU-beleid dreigt de sterke positie van onze landbouwers te ondermijnen door weinig efficiënte regels die niet passen bij de specifieke omstandigheden van onze vruchtbare delta. We moeten evolueren van een top-down- naar een bottom-upbenadering, ontwikkeld in overleg met onze landbouwers. Te strenge milieu- en klimaatmaatregelen die moeilijk haalbaar zijn, zullen alleen maar leiden tot verlies van efficiëntie en expertise.

We mogen niet gokken op de korte termijn en zo de voedselzekerheid op lange termijn riskeren. De EU moet het strategisch belang van eigen voedselproductie erkennen en sectorgedreven oplossingen omarmen. Het afbouwen van Europese landbouw zou wereldwijd de klimaatimpact verergeren, gezien onze hoog innovatieve en duurzame methoden. Versterk het GLB-budget en voeg bijdragen uit andere domeinen toe. Creëer hefbomen voor verandering met voldoende middelen en zonder te beperkende regels. Onze landbouwers hebben maatwerk nodig om passend bij te dragen aan de EU-doelstellingen. De sector werkt met geduldig kapitaal en kan niet meegaan in kortetermijndenken zonder juiste randvoorwaarden.

Een inspirerend voorbeeld van maatwerk vinden we dichter bij huis, in het Waalse regeerakkoord. Een minister van Landbouw die zelf landbouwster is, is onmiskenbaar een krachtig signaal. Een meldpunt voor suggesties van administratieve vereenvoudiging is een eerste stap om niet alleen te praten over maar ook werk te maken van administratieve vereenvoudiging. In Wallonië wordt landbouw gezien als een strategische sector, met haalbare ambities en duurzame krijtlijnen. Aan de onderhandelaars van de nieuwe Vlaamse regering een warme oproep om te tonen dat het Vlaanderen ook menens is.