Beloftes maatregelenpakket Vlaamse Regering rond toegang tot grond blijven dode letter

De deadline van 1 juli voor het opleveren van het rapport van de werkgroep landbouwgrond van de Vlaamse Regering, die als doel had de landbouwgrond te beschermen, is verstreken. 

Op 15 februari kwam de Vlaamse Regering tot een akkoord met de landbouworganisaties over een maatregelenpakket met beleidsacties als antwoord op de vragen van de landbouwsector tijdens de boerenprotesten. Een belangrijk element was een betere bescherming van landbouwgrond, waarvoor de Vlaamse overheid stopte met aankopen in het grootste gedeelte van het agrarisch gebied en waar beslist werd een werkgroep samen te brengen die tegen 1 juli een eerste rapport met aanbevelingen zou opmaken onder leiding van een procesbegeleider.  

Bij de start van deze werkgroep zouden er ook afspraken moeten gemaakt worden over het aankoopbeleid van natuurverenigingen. Dit alles bleef dode letter. ook  Boerenbond vraagt de lopende regering om alsnog haar belofte waar te maken en richt zich tot de formatterende partijen om van de bescherming van landbouwgrond een prioriteit te maken.

Enkele acties op korte termijn

Het maatregelenpakket van 15 februari jl. voorzag enkele acties op korte termijn: de Vlaamse overheid kocht per direct geen gronden meer aan in herbevestigd agrarisch gebied en agrarisch gebied herbevestigd in RUP’s voor andere doeleinden dan landbouw, en tot de datum van 1 oktober 2024 worden geen gronden meer aangekocht in agrarisch gebied behoudens enkele uitzonderingen. 

 

Daarnaast was de afspraak om een werkgroep op te starten met de volgende taakstelling: De Vlaamse Regering zal een werkgroep oprichten met deelname van de sectoren en stakeholders (landbouw/natuur/recreatie/industrie/wonen), geleid door (een) procesbegeleider(s) die aangeduid worden door de VR op voordracht van ministers Demir en Brouns en bij aanvang voorgezeten door de minister-president, dit met het oog op het verder objectiveren van het (zonevreemd) landgebruik en het formuleren van een eerste rapport tegen 1 juli 2024 over hoe we naar de toekomst toe omgaan met de evoluties van het landgebruik en hoe we de bestemming en het gebruik maximaal in overeenstemming brengen met de beoogde taakstellingen van het RSV. In deze oefening wordt ook de regeling rond zonevreemde functiewijzigingen besproken met oog op een gedragen voorstel aan de VR. De actoren rond de tafel maken bij aanvang gezamenlijke afspraken over het aankoopbeleid tijdens de voortgang van de werkzaamheden. Inzake aankopen door de overheid worden de bevoegde ministers daarbij betrokken.”

 

Tot op vandaag kwam de werkgroep slechts één keer samen, is er nog steeds geen procesbegeleider aangesteld en bleven de afspraken rond het aankoopbeleid van natuurverenigingen uit. Lode Ceyssens, voorzitter van Boerenbond: “Ik stel vast dat de deadlines voor de bescherming van landbouwgrond, ondanks de gemaakte afspraken, niet gehaald worden. Nochtans is de nood hoog, er worden in sneltempo natuurbeheerplannen opgemaakt, landbouwgrond wordt opgekocht voor niet-landbouwdoelstellingen en ook RUP’s hebben een zware impact op het agrarisch gebied.’ 

Enkele cijfers

  • Minstens 27.000ha agrarisch gebied ligt in een globaal kader van een natuurbeheerplan (uitbreidingsperimeter)

  • van de 783.000ha bestemd als agrarisch gebied, is er momenteel al minstens 40.000ha in werkelijkheid bos en natuur. Dit betekent dat landbouw in de feiten al niet meer aan de voorziene 750.000ha komt.

  • De afgelopen jaren (sinds 2019) werd er heel wat landbouwgrond opgekocht in het agrarisch gebied voor niet-landbouwdoeleinden:

    • zo kocht ANB sinds 2019 2.097ha grond aan in agrarisch gebied

    • werd er voor 1.314ha aankoopsubsidies gegeven in het agrarisch gebied aan natuurverenigingen

    • Hierbij worden prijzen betaald tot meer dan 100.000 euro/ha betaald.

  • De afgelopen jaren zijn werden GRUP’s afgebakend, bijvoorbeeld het ‘GRUP Nete waarbij 1.111 hectare landbouwareaal verloren gaat door herbestemming.

Land- en tuinbouwers verdienen meer waardering

Boerenbondvoorzitter Ceyssens: “Onze land- en tuinbouwers en het landbouwgebied verdienen beter gewaardeerd te worden. Willen we onze voedselzekerheid veilig stellen en onze landbouwers rechtszekerheid bieden, dan moeten we de krijtlijnen voor de bescherming van de landbouwgrond bepalen en het aankoopbeleid van de Vlaamse Overheid en de terreinbeheherende verenigingen juridisch verankeren. We roepen de Vlaamse formateur en de formatterende partijen op om de verdere inname van het landbouwgebied voor natuur en bos een halt toe te roepen. Daarna kunnen, conform de afspraken in het maatregelenpakket, de verschillende partijen aan  tafel gaan om afspraken te maken over de toekomst.”