Nieuwe verdienmodellen voor landbouwers
Er zijn tal van voorbeelden van nieuwe verdienmodellen voor land- en tuinbouwers maar ook voor andere actoren of door samenwerking tussen landbouwers en andere actoren. Hieronder een kleine greep uit het grote aanbod van verdienmodellen die kunnen uitgerold worden in een voedsellandschap.
Welke bomen waar en hoe het best aangeplant worden, is maatwerk in functie van het bedrijf.
Samenwerking tussen partners biedt kansen voor de lokale economie.
Nieuwe teelten
De vraag van een afnemer kan landbouwers motiveren om andere teelten te zetten. Ze zorgen vaak voor diversiteit in het landschap en zorgen voor meer zekerheid op inkomen. Zo telen een aantal Pajotse akkerbouwers oude Brabantse graansoorten op vraag van de brouwerij 3 Fonteinen. Brouwerij en graantelers zijn in overleg een eerlijke prijs overeengekomen. Die prijs biedt toekomstperspectief, wat zowel voor de landbouwers als voor de brouwerij belangrijk is.
Economisch model geeft meer veerkracht
Met dit economisch model, waarin de garantie op levering en kwaliteit belangrijker is dan streven naar de laagst mogelijke grondstofprijs, willen de initiatiefnemers ook andere brouwers, bakkers, … inspireren. Dit economisch model wil regionale actoren van de agro-voedingsketen, die inzetten op kwaliteit en ambacht, meer veerkracht geven.
Netwerkevent: granen & peulvruchten
Er liggen gelijkaardige kansen voor wie inzet op plantaardige eiwitbronnen, nieuwe groenten zoals zoete bataat, … of teelten die gebruikt worden als isolatiemateriaal (hennep, vlas, …) of in de groene chemie (pigmenten als kleurstof, …). Samenwerking tussen partners biedt hier zeker kansen voor de lokale economie.
In onderstaand webinar geven een landbouwer en een afnemer/verwerker duiding bij de nieuwe kansen die de teelt van peulvruchten biedt en bij de kracht van samenwerking tussen ketenpartners.
Nieuwe teeltwijze
De meeste land- en tuinbouwers produceren op de gangbare manier. Ze maken gebruik van kunstmest, biologische maar ook chemische gewasbeschermingsmiddelen, telen niet alleen in volle grond maar ook op substraat,…
Biologische teelt
Sommige land- en tuinbouwers kiezen voor de biologische teelt. Hierbij is enkel teelt in volle grond toegelaten, worden geen chemische (wel biologische) gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, mag er geen kunstmest maar enkel dierlijke mest gebruikt worden, dieren krijgen meer hokruimte en vaak ook buitenloop, … waardoor deze productiemethode meer aandacht heeft voor het milieu en het natuurlijk gedrag van de dieren. In een voedsellandschap kan je de omschakeling naar biolandbouw stimuleren of kan je teelttechnieken uit de biologische landbouw integreren in de gangbare landbouw.
Agroforestry of boslandbouw
Een nieuwe teeltwijze is agroforestry of boslandbouw. Dit is een landbouwsysteem waar bomen of struiken gecombineerd worden met een landbouwgewas of landbouwdieren op eenzelfde perceel. Bij een goed werkend agroforestrysysteem hebben beide componenten een neutrale of positieve invloed op elkaar, en worden negatieve interacties zoveel mogelijk vermeden door een weldoordacht ontwerp. Agroforestry kan daarnaast ook ecosysteemdiensten leveren zoals koolstofopslag, schaduw voor vee of luchtzuivering.
Voedselbossen zijn een echte nieuwe trend maar bevinden zich in Vlaanderen nog in de pioniersfase op de grens tussen bos en landbouw. Er wordt momenteel onderzocht of en hoe dit een verdienmodel kan zijn. Voor de boeren moet hun activiteit immers een inkomen genereren.