In kader van klimaatverandering: collectief beheer van water
Voor de landbouwsector moet de strijd tegen droogte bovenaan de prioriteitenlijst staan. Landbouwers die zich verdiepen in de droogtematerie, zien dat je met het nemen van enkele maatregelen al een heel relevante impact kan genereren.
Het effect van de droogtemaatregelen wordt des te groter wanneer meerdere landbouwers, samen met andere actoren, collectieve waterconserveringsmaatregelen nemen. Enkel zo kunnen we de droogteproblematiek duurzaam oplossen.
Water bufferen
Onze landbouwsector is uiterst afhankelijk van water. We zijn er dan ook bij gebaat om voldoende maatregelen te nemen om water te bufferen en zo de gewasgroei op peil te houden bij droogte. Veel infiltratiegebieden binnen het landbouwareaal blijven nog onbenut, omdat water vaak nog onnodig versneld wordt afgevoerd. Zo stellen we vast dat zomeronweders steeds intenser worden. De kans op benedenstroomse wateroverlast na intense regenbuien wordt sterk verlaagd wanneer het water bovenstrooms wordt gebufferd. Daarnaast is het ook in de winter landbouwkundig gezien gewenst dat het hemelwater zoveel mogelijk kan infiltreren. Deze infiltratie- en buffercapaciteit kan gecreëerd worden met onder meer stuwtjes, wadi’s en licht geprofileerde infiltratiezones. Zo krijgt het water de tijd om in de grond te trekken. Boer Cis deelt alvast zijn ervaringen.
Collectief aan de slag
De Water-Land-Schapprojecten geven individuele landbouwers de kans om op hun bedrijf kennis te maken met maatregelen rond de verbetering van waterhuishouding in functie van de landbouw. Mede door de Water-Land-Schapprojecten groeit het besef dat maatregelen invloed uitoefenen op elkaar en op de omgeving. Het volgende vraagstuk dat we nu willen oplossen is hoe we met die veelheid aan maatregelen nog extra winst kunnen genereren voor de landbouwers en de omgeving.
Als meerdere landbouwers in een gebied maatregelen nemen zoals stuwen en peilgestuurde drainage, kan je collectief het waterpeil verhogen. Zo kan je op een grotere schaal impact op het watersysteem creëren, waardoor de negatieve impact van droogte kleiner zal zijn. Hierbij blijft het wel belangrijk dat je ook als individuele landbouwer het waterpeil op je percelen kan verlagen wanneer dat nodig is, afhankelijk van verschillende teelten en veldwerkzaamheden.
Collectief en centraal beheer
Het is belangrijk om het verschil tussen collectief en centraal beheer op te merken. Bij centraal beheer wordt van bovenuit beslist wanneer landbouwers een bepaald waterpeil dienen aan te houden. Dit is bijvoorbeeld zo in een poldercontext. Bij collectief beheer stemmen landbouwers de veelheid aan maatregelen in een gebied op elkaar af en wordt een collectieve winst gegenereerd. Maar je blijft als landbouwer je individuele vrijheid behouden.
Bron: Maarten Raman (Boerennatuur Vlaanderen).
