Wat zegt het ontwerp-PAS?
In het ontwerp-PAS dat voorligt wordt enkel en alleen over de Vlaamse landbouw gesproken. De Vlaamse regering verwacht van deze sector dat ze in haar eentje het probleem oplost waarvan ze ‘slechts’ voor 29% de oorzaak is. De doelstellingen die ze voor de landbouwsector naar voor schuift zijn torenhoog, maar het is vooral de manier waarop men deze wil bereiken die bij de landbouwers het hardst aankomt.
Zo geeft de regering de landbouwers slechts een heel beperkt aantal mogelijkheden om hun emissies te doen dalen. Dat maakt dat het voor heel wat landbouwers praktisch onmogelijk is om op een haalbare en betaalbare manier aan de eisen te voldoen. Door de strakke deadlines die de regering stelt krijgt de sector ook geen tijd om nieuwe, innovatieve technieken en maatregelen te ontwikkelen die de opdracht wel haalbaar maken. Landbouwers worden dus met de rug tegen de muur gezet.
Daarnaast schuift de regering ook maatregelen naar voor die amper bijdragen aan het verlagen van de depositie maar wel enorme gevolgen hebben op onze boeren. Een voorbeeld hiervan is het verbieden van het bemesten van bepaalde gronden. Deze maatregel heeft bijna geen effect in het verlagen van de stikstofemissies, maar zorgt er wél voor dat duizenden hectaren grond niet langer gebruikt kunnen worden om gewassen op te telen. De impact hiervan op bedrijven is enorm als je weet dat de grondprijzen in Vlaanderen de pan uit swingen en bedrijven in hun verdienmodel wel rekenen op die grond.
Een ander voorbeeld zijn de plannen voor de zogenaamde ‘piekbelasters’. De Vlaamse regering noemt deze bedrijven ‘de grootste vervuilers’, maar dat zijn ze niet. Deze bedrijven stoten niet per se veel stikstof uit, ze hebben gewoon pech dat men een hele tijd geleden vlak bij hun bedrijf Natura2000-gebieden aanwees. Toen leek dit geen impact te hebben op hun bedrijf. In het stikstofakkoord wil de regering echter 41 ‘piekbelasters’ de deuren laten sluiten tegen 2025, ongeacht of ze nog een vergunning hebben. Van deze groep bedrijven zijn er trouwens heel wat die niet eens een grote impact hebben op de actuele natuur. Een familiebedrijf dat je voorouders uit de grond gestampt hebben en waar je zelf heel je leven én toekomst rond opgebouwd hebt, is van de ene op de andere dag niets meer waard. Dit zorgt voor menselijke drama’s.
In sommige gebieden, de zogenaamde ‘maatwerkgebieden’, zijn al deze maatregelen blijkbaar nog niet voldoende en worden er nog bijkomende inspanningen gevraagd. Vooral de regio rond het Turnhouts Vennengebied, traditioneel een heel dynamische landbouwregio, wordt heel erg geraakt: er zullen heel wat bedrijven de deuren moeten sluiten, heel wat gronden zullen niet meer gebruikt kunnen worden en de vergunningverlening gaat twee jaar op slot. Er moet nog een concreet plan uitgewerkt worden van hoe men dit ziet, maar zeker is dat ook hier de gevolgen voor heel wat landbouwfamilies enorm zullen zijn. Los van de definitieve beslissing is de impact op de hier aanwezige landbouwbedrijven nu al ontzettend groot: ze moeten elke dag opstaan en werken zonder enig perspectief op de toekomst.
Ten slotte is ook het vergunningskader dat in het akkoord voor landbouwbedrijven beschreven wordt, enorm strikt. Bedrijfsontwikkeling is hierdoor zo goed als uitgesloten. Voor veel landbouwers dus een streep door de toekomstplannen die ze voor ogen hadden, niet in het minst voor de jonge boeren. Vooral het feit dat het kader voor industriële bedrijven, nochtans met dezelfde impact als de landbouwbedrijven, veel soepeler is, zet kwaad bloed.
De impact op de Vlaamse land- en tuinbouw is dus enorm. Toch weigert de Vlaamse regering in kaart te brengen wat de socio-economische impact is van het geheel.
Zal jij zelf impact ondervinden van deze maatregel?
Als je zelf geen landbouwbedrijf hebt, word je wellicht niet rechtstreeks getroffen door al deze maatregelen. Onrechtstreeks kan je zeker wel impact ondervinden. Deze zal je later in het document kunnen aangeven.
