“We doen zoveel moois, maar vertellen er te weinig over”
Boerenbond investeert. In de eerste plaats doet hij dat in mensen, in de publieke opinie en in netwerken en relaties. Mensen, dat zijn de vele land- en tuinbouwers, vrijwilligers en bestuursleden. De publieke opinie bereiken is een andere belangrijke pijler. Om standpunten te kunnen overbrengen en visies te delen, zijn netwerken en relaties cruciaal. Maar daarnaast beschikt Boerenbond ook over middelen die ingezet worden voor ondersteuning van bedrijven en onderzoek. En daar willen we graag wat meer over vertellen.
Een beetje geschiedenis
Toegegeven, hoe de kapitaalstromen van de Boerenbondgroep zich verhouden vergt een woordje uitleg. De groep bestaat uit drie pijlers: de beroepsorganisatie, de Landelijke Beweging en M.R.B.B., waaronder we de vennootschappen vinden. Figuur 1 maakt dat duidelijk. Pijler 1 en 2 zijn algemeen bekend maar de derde pijler wordt minder vaak onder de aandacht gebracht. Hier vind je M.R.B.B., de Maatschappij voor Roerend Bezit van de Boerenbond. Deze financiële holding werd in 1895 opgericht onder de naam Middenkredietkas van den Boerenbond en werd in 1964 omgevormd tot M.R.B.B.. Het is geen verlengstuk van Boerenbond, maar Boerenbond is wel de belangrijkste aandeelhouder. M.R.B.B. beheert een historisch opgebouwd vermogen en doet dat als een zelfstandige onderneming. “Er wordt niet geïnvesteerd vanuit syndicale overwegingen, maar de principes van de aandeelhouder en de belangen van de land- en tuinbouw worden wel gerespecteerd”, vertelt gedelegeerd bestuurder Marc Wittemans. “Er wordt een langetermijnvisie aangehouden en strategische participaties in ondernemingen die een toegevoegde waarde bieden voor land- en tuinbouw zijn daarbij belangrijk. M.R.B.B. keert jaarlijks ook een dividend uit aan Boerenbond. Dat geld wordt door Boerenbond ingezet in tal van onderzoeksprojecten en voor de financiering van zijn werking.”
Meerwaarde zoeken
M.R.B.B. heeft drie aandeelhouders: Boerenbond staat in voor 53,5% en Arvesta, de vroegere Aveve-groep, en SBB elk voor 23,25%. De missie van de financiële holding M.R.B.B. bestaat uit vier delen. Ten eerste is er de financiering van de Boerenbondorganisatie. “Dat is de absolute prioriteit. Door jaarlijks een stabiel dividend uit te keren wordt de werking van ledenverenigingen Boerenbond, Landelijke Gilden, Ferm, KLJ-Groene Kring en LRV mede gefinancierd”, weet Marc Wittemans. “Maar dit geld gaat ook naar organisaties als Boeren op een Kruispunt en Groene Zorg … en de opstartfinanciering van nieuwe projecten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan Boerennatuur, Kenniscentrum Bedrijfsopvolging of het Kenniscentrum Coöperatief Ondernemen. Daarnaast worden deze fondsen door Boerenbond ook besteed aan de financiering van onderzoek, bijvoorbeeld de ondersteuning van proefcentra, onderzoek in de land- en tuinbouw ter ondersteuning van syndicaal werk en cofinanciering van sectorspecifieke onderzoeksprojecten.” Maar over welke bedragen spreken we dan? “Dat gaat om zo’n 33 miljoen euro per jaar die van M.R.B.B.naar Boerenbond gaat”, weet Marc Wittemans. “Daarvan gaat er jaarlijks zo’n 4 miljoen euro naar projecttoelagen waarvan we denken dat ze een meerwaarde bieden voor onze land- en tuinbouw. Bijvoorbeeld 550.000 euro naar praktijkcentra, 400.000 euro naar toegepaste praktijkonderzoeksprojecten, 300.000 euro naar het financieren van onderzoeksprojecten in de dierlijke sectoren, 200.000 euro naar klimaatprojecten … Allemaal projectgerichte investeringen dus.”
Te groot?
De tweede doelstelling van M.R.B.B. is de financiële ondersteuning van bedrijven die een strategische opdracht vervullen in het kader van de Groep Boerenbond. Met deze bedrijven worden Arvesta, SBB en Acerta bedoeld. Ten derde is er de medeverankering van de KBC Groep, waarin M.R.B.B. voor 11,5% aandeelhouder is. “Die verankering in KBC is historisch gegroeid”, vertelt Marc Wittemans. “De ‘Assurantie van de Belgische Boerenbond’ of ABB was eigendom van M.R.B.B. Die ging in 1998 op in de KBC Groep. Vandaar onze sterke verankering in deze bank-verzekeraar.” Met het aandeelhouderschap in Arvesta, SBB, Acerta en KBC krijgt Boerenbond vaak het verwijt dat ze te veel macht heeft. “Het klopt uiteraard dat we groot zijn”, zegt Marc Wittemans. “Maar is dat nefast voor de land- en tuinbouwer? Ik denk van niet. De bedrijven waarin M.R.B.B. participeert beogen de land- en tuinbouw zo goed en correct mogelijk te ondersteunen, waarbij duurzaamheid centraal staat. Omdat M.R.B.B. niet op zoek is naar kortetermijnwinst maar net inzet op duurzame, langetermijnsamenwerkingen, krijgen deze ondernemingen ook de ruimte om zich op een goede manier te ontwikkelen. Andere investeerders zijn vaak veel meer bezig met zo snel mogelijk zo veel mogelijk winst te boeken. M.R.B.B. wil duurzame waarde creëren voor alle stakeholders.”
Agri Investment Fund
Tot slot gaat er ook heel wat budget naar het investeren in ondernemingsprojecten die kunnen bijdragen tot een verbetering van de competitieve situatie van de land- en tuinbouw binnen het werkgebied van Boerenbond. Concreet gaat het dan over het Agri Investment Fund (AIF). Dit is een fonds binnen M.R.B.B. dat investeert in interessante, vaak jonge, ondernemingen. Luc Basstanie is senior investment manager van AIF en geeft graag wat meer uitleg. “Met AIF investeren we in ondernemingen waarin we potentieel zien en waarvan we denken dat ze de boer en tuinder op lange termijn vooruit kunnen helpen. We zetten nooit de eerste stap, wie op zoek is naar financiering komt zelf bij ons aankloppen. AIF wil faciliteren. Engageren we ons, dan nemen we een minderheidsparticipatie, maar wel een waarbij we in de raad van bestuur zitten. Zo proberen we mee richting te geven.” Momenteel investeert AIF in Animab, Aphea.Bio, Better3fruit, Biotalys, Capricorn Cleantech Fund, Iscal Sugar en ViroVet. “Stuk voor stuk mooie verhalen”, zegt Luc Basstanie. “De ontwikkeling van biologische gewasbeschermingsmiddelen, nieuwe en betere fruitrassen, onderzoek naar diergeneeskunde en vaccins … Het is een belangrijke kant van Boerenbond en M.R.B.B. die de buitenwereld te weinig kent.” Wie het lijstje van ondernemingsprojecten van AIF bekijkt, merkt dat Iscal Sugar een vreemde eend in de bijt is. “Onze participatie in Iscal lijkt misschien raar, want we blijven normaal gezien weg van investeringen in coöperaties, veilingen, landbouwgronden of andere activiteiten die concurrentieel kunnen zijn voor onze boeren en tuinders”, zegt Marc Wittemans. “Maar toen een van de aandeelhouders uit Iscal wilde stappen, bracht dat het voortbestaan van de fabriek in gevaar. We hebben een deel van de aandelen (zo’n 6,8%) overgenomen omdat het belangrijk is voor de landbouw in Vlaanderen om meer dan één suikerverwerkend bedrijf te hebben. Bovendien versterkt onze aanwezigheid in Iscal de positie van Sopabe (suikerbietplanters) dat eveneens minderheidsaandeelhouder is.”
Het is jammer dat er zo veel misvattingen zijn over wat we doen.
Het verschil maken
Dat er misverstanden bestaan over waarin M.R.B.B. en Boerenbond investeren, vinden Marc Wittemans en Luc Basstanie erg jammer. “Je moet de laatste maanden de krant maar openslaan of je leest bijna altijd negatieve verhalen. Terwijl M.R.B.B. en Boerenbond wel degelijk aan een steeds duurzamere land- en tuinbouw werken. Onze investeringen zijn daar het beste bewijs van. Alleen vertellen we het misschien niet vaak genoeg”, klinkt het. De investeringsprojecten van M.R.B.B. en AIF zijn zelfs relevanter dan ooit. “Zo kunnen we met trots vertellen dat we ons steentje zullen bijdragen aan het praktisch uitrollen van de nieuwe eiwitstrategie, die tot doel heeft om de eiwitproductie in eigen land te vergroten. En zelfs in de coronacrisis maken onze bedrijven het verschil. Virovet, het Leuvense bedrijf dat dierlijke vaccins ontwikkelt, stelt bijvoorbeeld ruimte en personeelsleden ter beschikking aan het Leuvense Rega Instituut om aan een coronavaccin te werken. We maken met M.R.B.B. dus echt wel veel mooie dingen mogelijk. Alleen mogen we daar best wat meer boerentrots op zijn.”
Ontwikkeling veelbelovende projecten steunen
Eric Van Meervenne, ondervoorzitter Boerenbond: Sinds ik ondervoorzitter ben, en daardoor ook deel uitmaak van de raad van bestuur van zowel M.R.B.B. als AIF, heb ik een goed zicht op wat daar zoal gebeurt. Het is dankzij de nauwe band tussen Boerenbond en M.R.B.B. dat we de ontwikkeling van heel wat veelbelovende projecten kunnen steunen. Het belangrijkste criterium bij de investeringssteun die we geven, is dat de Vlaamse land- en tuinbouw er beter van wordt en dat ze duurzaam zijn. Dankzij het Agri Investment Fund ondersteunen we in een vroeg stadium gedreven ondernemers met een goed idee, maar waar nog jaren onderzoek voor nodig is om het in de praktijk te kunnen commercialiseren. In een klein land als België is het niet evident om voor zulke starters voldoende risicokapitaal bij elkaar te krijgen. Wij, boeren, gebruiken dagelijks duurzame producten die er zonder de steun van AIF niet zouden zijn en daar mogen we best wel fier op zijn.
M.R.B.B. en Boerenbond werken aan duurzame land- en tuinbouw
Lees meer over hoe we dit doen:
