ViroVet, voorloper in diergeneeskunde
ViroVet uit Oud-Heverlee legt zich toe op de ontwikkeling van innovatieve vaccins via een in Leuven ontwikkeld technologieplatform. Ook in de ontwikkeling van antivirale middelen voor grootvee bezit het bedrijf een unieke positie. “We zijn een kleine speler, maar wat we hier doen wordt door alle grote spelers nauwlettend gevolgd”, weet CEO Erwin Blomsma.
Via het investeringsfonds AIF (Agri Investment Fund) investeerde Boerenbond al eerder in Okapi Sciences, de geestelijke voorloper van ViroVet. Dat bedrijf ontwikkelde antivirale geneesmiddelen voor dieren, en werd later overgenomen door Aratana, een Amerikaanse sectorgenoot. Omdat Aratana weinig interesse had in Okapi’s producten voor grootvee, richtte het vroegere Okapi-team er een nieuw bedrijf voor op, ViroVet. Ook hier stond het AIF met de inbreng van een deel van de financiële middelen mee aan de geboortewieg. “De inbreng via het AIF was niet alleen financieel. AIF kon door zijn achtergrond ook prioriteiten voor verder onderzoek aanbrengen”, vertelt Blomsma.
Wapens ontwikkelen in vrede
ViroVet werkt aan de ontwikkeling van antivirale middelen voor uitbraakziekten zoals Afrikaanse varkenspest. Dat zijn voor investeerders niet per se de meest aantrekkelijke middelen. “Deze middelen worden ingezet wanneer het brandt. Maar als het niet brandt zijn ze meestal geen prioriteit bij de overheden die er stocks van zouden moeten inslaan. Terwijl wij vinden dat je net in tijden van vrede je wapens moet ontwikkelen. Vandaag wordt bij uitbraken nog vaak gekozen voor het afmaken van grote aantallen dieren. Terwijl behandelen dierenlevens spaart en economisch de beste oplossing blijkt.” Ook BVD bij runderen is een ziekte waarbij ViroVet werkt aan een antiviraal middel. Een middel om runderen met BVD te behandelen zou vooral interessant kunnen zijn voor de Amerikaanse feedlots of elders in de wereld waar veel runderen op kleine oppervlaktes samenkomen. In Europa bekijkt men vooral de eradicatie van BVD, maar later bij een plotse uitbraak van bijvoorbeeld een nieuwe variant zullen deze antivirale middelen ook een nuttig instrument kunnen zijn.
Eén prik voor blijvend resultaat
Naast de antivirale middelen zet ViroVet ook in op de ontwikkeling van vaccins middels een nieuw vaccinplatform. Het gaat om zogenaamde Plasmid Launched Live Attenuated Virus-vaccins. Deze PLLAV-vaccins wekken na toediening en ‘omzetting’ in het lichaam via een levend afgezwakt virus een sterke immuunrespons op. “Dat betekent dat kleine dosissen volstaan en dat herhalingsprikken niet nodig zijn”, aldus Blomsma. Door de genetische code licht te wijzigen, kan tegen een andere ziekte een immuunrespons worden opgewekt. Eens het platform uitontwikkeld is en alle procedures doorlopen zijn, is het relatief eenvoudig om andere vaccins via dezelfde technologie op de markt te krijgen. Dat de verkregen vaccins niet gekoeld bewaard moeten worden is eveneens een voordeel, zeker in ontwikkelingslanden. Concreet wil ViroVet daarmee een bijdrage leveren aan de strijd tegen de meest voorkomende virale infecties in vooral varkens en pluimvee. Een vaccin voor Afrikaanse varkenspest zit er niet onmiddellijk aan te komen. “Het blijkt moeilijk om één karakteristiek stukje genetisch materiaal voor Afrikaanse varkenspest te identificeren waarop nieuwe vaccins kunnen gebaseerd worden. Mocht iemand dat ontdekken, kunnen we het wel vlot in ons vaccinplatform verwerken; op dit moment lijkt ons antiviraal middel de betere oplossing.”
Link naar humane sector
De nieuwe vaccinatietechniek is niet alleen veelbelovend voor dieren, maar ook voor mensen. Een nakende spin-off van de universiteit van Leuven wil met dezelfde technologie werken aan vaccins tegen rabiës, dengue of zika bijvoorbeeld. “Voor de humane sector liggen de investeringen nog hoger maar zij zullen kunnen voortbouwen op onze onderzoeksresultaten. Omgekeerd zullen wij ook kunnen inhaken op wat zij bereiken.”
Ervaring en netwerk
Blomsma verwacht dat de eerste middelen tegen 2025-2026 op de markt zouden kunnen komen. Hoe dichter tegen de marktintroductie, hoe geïnteresseerder de grote farmaceutische spelers in de veterinaire wereld worden. “De onderzoekresultaten zijn veelbelovend. Dat moet het mogelijk maken om voor de volgende stappen voldoende middelen op te halen. We hebben nu de ervaring en het netwerk om tot succesvolle producten te komen. Maar om daar te geraken heb je steun in een vroeg stadium nodig, en we zijn blij dat Boerenbond ons die samen met andere investeerders gegeven heeft.”
In tijden van vrede moet je wapens ontwikkelen.
Getuigenis
Niet besparen op vaccins
De stemming bij varkensboeren vandaag is er niet naar om enthousiast te getuigen over eender wat, geneesmiddelgebruik inbegrepen. “Wij vaccineren zo veel mogelijk, al wat we kunnen uitschakelen op voorhand is gewonnen”, aldus een varkensboer uit het westen van Oost-Vlaanderen die we konden contacteren. “De ziekte van Glässer en streptokokken zorgen bij ons soms nog voor problemen, maar de rest is onder controle. PRRS heeft ons de afgelopen drie jaar twee keer veel schade berokkend, maar door een ander systeem van vaccineren lijkt het nu beter.” Diergezondheid is iets dat snel kan keren. “We hebben al periodes gehad dat we een hoog productiegetal draaiden, maar op een bepaald moment lukt dat plots totaal niet meer. Dan moet je toch het probleem zien op te lossen. Eén draaiboek dat op alle bedrijven werkt, is er niet. Vaak zijn er kleine verschillen die bepalen waarom een ziekte meer speelt op het ene bedrijf dan op het andere.”
Niet aan twijfelen
Enkele redenen waarom de boer die we contacteerden zijn naam niet vermeld wou zien, was enige verbittering rond de slechte conjunctuur. Aanpassingen aan de luchtwasser en andere noodzakelijke investeringen zorgden voor meer dan 100.000 euro aan kosten, zonder dat daar economisch rendement tegenover staat. “Jaarlijks spenderen we 50.000 euro aan vaccins. Ook dat is een belangrijk bedrag. Farmaceutische firma’s bepalen de prijs vaak aan de hand van wat ze denken dat het de boer kan opbrengen, niet op basis van hun reële kostprijs.” Toch wil deze boer niet besparen op vaccins. Als de veearts pleit voor het behoud van een vaccinatie wordt hier niet aan getwijfeld. “Het is goed dat er verder geïnvesteerd wordt in de ontwikkeling van nieuwe middelen. De sector heeft dat nodig. Wel zijn we bewust bezig met ons geneesmiddelenverbruik en hoe we dit zo beperkt mogelijk kunnen houden. Boeren die niet met hun kosten bezig zijn, krijgen het moeilijk.”
Niet zomaar te vervangen
Recent heeft de boer ook problemen gehad met slecht werkend sperma, afkomstig van foute blisters van de spermaleverancier. “In de batterijstal zit nu slechts een derde van de normale bezetting. We dachten dat we misschien minder problemen zouden hebben door de veel lagere bezettingsdichtheid, maar dat is niet het geval. De problemen zijn hetzelfde als ervoor. Geneesmiddelen en vaccins vallen dus niet zomaar te vervangen door een lagere productie of lagere bezetting.”
M.R.B.B. en Boerenbond werken aan duurzame land- en tuinbouw
Lees meer over hoe we dit doen:
