Samen werken aan klimaatrobuuste Velpevallei

Er staat wat te gebeuren in de Velpevallei. Begin 2023 werd een lijvig gebiedsprogramma met 14 acties in deze vallei goedgekeurd. Ongeveer 1 miljoen euro aan Europese subsidies zullen de komende drie jaar in de Velpevallei geïnvesteerd worden. De acties, opgesteld door tal van partners, zijn gericht op het werken aan een klimaatrobuuste vallei van de bron in Bierbeek tot de monding in Halen.

Water staat centraal

Wat wil dit zeggen? En wat houden die acties concreet in voor landbouwers die werkzaam zijn in de vallei? De acties zijn vooral gericht op waterberging, waterinfiltratie en waterbeleving. Zoals veel landbouwers in de Velpevallei al weten, zijn de gronden in de vallei erg gevoelig voor uitdroging tijdens lange periodes van droogte. Klimaatmodellen voorspellen op termijn een structurele daling van de oogst met 7% wegens de droogte in de vallei. De andere kant van de klimaatmedaille is de Velpevallei ook niet onbekend: ze kan al eens overstromen bij felle regenbuien. Dan is het belangrijk dat stroomopwaarts zo veel mogelijk water wordt tegengehouden en kan infiltreren naar de grondwatertafel, zodat de stroomafwaarts gelegen gebieden in Kortenaken en Glabbeek minder te lijden hebben onder grote hoeveelheden water.

Om de infiltratie van hemelwater ter plekke te bevorderen, is bijvoorbeeld in het gebiedsprogramma een actie opgenomen waarvoor de partners willen samenwerken met fruittelers uit Halen, Glabbeek en Kortenaken. We zoeken dan naar manieren waarop het water in de plantage zelf beter in de bodem kan dringen om zo de grondwatertafel aan te vullen en droogtestress te verminderen.

Agro-ecologische graanteelt

Eveneens om ervoor te zorgen dat het hemelwater ter plaatse in de bodem kan dringen en dus trager afgevoerd wordt, staan er een aantal acties rond structuurherstel in Boutersem gepland. Deze zijn echter niet in landbouwgebied gelegen en zullen geen impact hebben op landbouwers.

Om in landbouwgebied optimaal water in de bodem op te slaan, start trekker Regionaal Landschap Zuid-Hageland ook met een project rond de teelt van granen. Boeren worden van A tot Z bijgestaan door landbouwadviseurs bij het telen van baktarwe of brouwgerst, ook de afzet wordt geregeld.

De partners schrijven voorts een studieopdracht uit om na te gaan op welke plaats in zijbeken stuwen kunnen worden geplaatst, die ervoor zorgen dat het water trager wegloopt, maar die ook geen negatieve impact zullen hebben voor de omliggende landbouwactiviteiten.

Tegelijk wensen de partners ook de Velpevallei wat meer bekend te maken in Vlaanderen, door in te zetten op waterbeleving. Door in eerste instantie van bestaande trage wegen gebruik te maken, wordt dan ook gewerkt aan een heus Velpepad.

De komende maanden zal Regionaal Landschap Zuid-Hageland een oproep lanceren en een infomoment organiseren voor fruittelers die graag willen meedoen, en ook op zoek gaan naar akkerbouwers die nieuwsgierig zijn naar agro-ecologische landbouwpraktijken in de graanteelt.

Ontdek alle acties op www.velpevallei.be of mail naar projectcoördinator elien.vanhunsel@rlzh.be voor meer info.

Kristien Justaer, Regionaal Landschap Zuid-Hageland