Praktische tips over de transportwaardigheid van dieren
Tijdens de Veetournee-studiedag van het Departement Landbouw en Visserij in Kortrijk bracht Jos Van Thielen, docent aan de KULeuven en Thomas More Hogeschool in Geel, een bijdrage over de transportwaardigheid van dieren.
Of een dier wel of niet geschikt is om op transport te gaan, wordt bepaald door Verordening (EG) nr. 1/2005 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer. In dit artikel gaan we dieper in op de praktische kant van deze verordening: wanneer kan een dier wel of niet op transport, wat zijn de gevolgen, hoe kan de veehouder hier in de praktijk mee omgaan.
Wanneer is een dier (on)geschikt voor transport?
Algemeen kan gezegd worden dat een dier vooraleer het op transport mag, gezond moet zijn om de reis te doorstaan, geen of zeer weinig negatieve gevolgen mag ondervinden van het transport en voor lange transporten of transporten in extreme temperaturen in zeer goede conditie moet zijn. Daarentegen mogen dieren die ziek of gewond zijn, einde dracht zijn, net geworpen hebben, pasgeboren met een niet geheelde navel, nooit getransporteerd worden. Ook niet naar het slachthuis. Slachtrijpe dieren die niet op transport mogen, moeten bijgevolg op het bedrijf herstellen of gedood worden.
Voor heel jonge dieren bestaan enkele specifieke voorschriften. Zo mogen biggen van minder dan 3 weken oud en kalveren die jonger zijn dan 10 dagen enkel vervoerd worden over een afstand van minder dan 100 km.
Er wordt toegestaan dat lichtgewonde of licht zieke dieren vervoerd mogen worden, op voorwaarde dat het transport geen extra lijden veroorzaakt en de toestand van het dier niet achteruitgaat. Bij twijfel kan het advies van een dierenarts uitsluitsel geven. Nog beter is om een dier bij twijfel niet mee te geven op transport, maar eerst te laten herstellen. Het komt ook voor dat dieren tijdens het transport ziek worden of zich verwonden. Dan is het de taak van de transporteur om deze dieren zo snel mogelijk eerste hulp te geven en van de andere dieren te scheiden. Bij transport naar het slachthuis krijgen deze dieren dan voorrang.
De beoordeling van transportwaardigheid is een gedeelde verantwoordelijkheid van de veehouder en de transporteur. In eerste instantie is het de veehouder die enkel geschikte dieren op transport zet, maar ook de transporteur moet een controle uitvoeren. Een vertrouwensband tussen veehouder en transporteur is hier cruciaal. Beide partijen moeten zonder druk kunnen beslissen of een dier al dan niet transportwaardig is.
Niet 100% in orde, maar toch transportwaardig. Hoe?
Dieren die niet 100% in orde zijn, maar waarvan beslist wordt dat ze toch transportwaardig zijn, kunnen op transport mits aan volgende voorwaarden is voldaan. Het dier (of dieren) moet(en) worden geïsoleerd en voorzien van een merkteken. Het vervoer mag geen onnodige pijn of leed berokkenen. Daarom ook moet het dier als laatste in een apart compartiment worden ingeladen. Het aantal attentiedieren moet op het VKI-document worden ingevuld. Op het VKI-document is hiervoor weinig plaats voorzien, maar het volstaat om bij ‘aantal dieren’ te vermelden ‘x varkens waaronder x attentievarkens’.
Wanneer kan ik starten met de controle?
Het is als veehouder belangrijk om al enkele dagen voor transport alle dieren te controleren op wonden of letsels. Dieren waarvan dan al blijkt dat ze niet transportwaardig zijn, moet de veehouder isoleren en verzorgen. Bij twijfelgevallen is het nuttig om een deskundige te raadplegen (bedrijfsdierenarts of foto’s sturen naar DMO van het slachthuis). Op de dag van transport moet de veehouder de dieren nogmaals goed evalueren en in samenspraak met de vervoerder de geschiktheid voor transport beoordelen. Zowel de veehouder als de vervoerder dragen hierin een verantwoordelijkheid.
Brochures over veetransporten
Twee brochures die via een zoekmachine eenvoudig terug te vinden zijn op internet, zijn: “Praktische richtlijnen voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van volwassen runderen” en “Praktische richtsnoeren voor het bepalen van de geschiktheid voor vervoer van varkens”. Deze brochures geven de veehouder houvast bij het maken van keuzes aan de hand van afbeeldingen en tekening.
Meer info op de website van het Departement Landbouw & Visserij.
Bron: Departement Landbouw & Visserij.