Opgelet voor hooibroei! Tips om brand en schade te voorkomen
Door het natte voorjaar en de daaropvolgende periode van hitte is het aantal schadegevallen met hooibroei exponentieel toegenomen.
Broei is een proces waarbij plantaardige of dierlijke producten tot zelfontbranding komen, met andere woorden ‘uit zichzelf’. De bekendste vorm is hooibroei, maar er kan ook broei ontstaan in bijvoorbeeld granen, stalmest, stro, aardappelvlokken en melasse. Dikwijls gaat dit gepaard met brandschade aan de opslagloods en aan het nabijgelegen materiaal (tractor, ploeg, koopwaar…).
Oorzaak
Aan de basis ligt de bevordering van de groei van bepaalde bacteriën en schimmels betrokken in fermentatieprocessen. Fermentatie kan worden beschouwd als een soort gistingsproces van plantaardige en dierlijke producten. Dit in afwezigheid van zuurstof, waarbij er warmte vrijkomt.
Te vochtig hooi zal de groei van deze bacteriën en schimmels bevorderen en hierdoor de warmteontwikkeling stimuleren. Bijgevolg zal de temperatuur van het hooi toenemen. Het is mogelijk dat je een karamel- of tabaksachtige geur waarneemt wanneer het hooi een temperatuur van 37°C bereikt. Als het hooi een temperatuur van 55°C heeft bereikt, volgt er een chemische reactie waarbij brandbare gassen vrijkomen. Vanaf 100°C zal hooibroei vrijwel zeker plaatsvinden.
Hooibroei kan optreden binnen 2 weken na het oogsten, en dit tot maar liefst 10 maanden erna. Verzekeraars kregen de voorbije opvallend veel meldingen binnen van schade als gevolg van hooibroei. Daarbij lopen de bedragen per schadegeval in de tienduizenden euro’s.
Schade kan oplopen tot in de honderdduizenden euro's
Onze preventietips
Veel schade kan beperkt worden door een tijdige opvolging, het respecteren van de droogtijd en de opbouw van het stapelen:
- Zorg voor een voldoende droging van het hooi op het veld vooraleer de oogst binnen te halen en op te slaan. Bij sommige balenpersen is er de mogelijkheid om via een toestel het vochtgehalte van het hooi te meten bij het persen van balen. Als dit niet mogelijk is, kan een aparte vochtmeter aangekocht worden, de prijzen hiervan variëren tussen 150 euro en 475 euro.
- Hoe denser en groter de baal, hoe lager het vochtgehalte moet zijn voor opslag. Het vochtgehalte mag niet meer zijn dan 20-22% en voor grotere balen niet meer dan 16-18%.
- Droog onvoldoende gedroogd materiaal in de loods verder d.m.v. een drooginstallatie.
- Vermijd oude en nieuwe opslag in dezelfde ruimte
- Volg regelmatig de temperatuur op (niet enkel van de bovenste balen)
- Nieuw ingezaaid grasland of sterk bemest gras zijn minder geschikt voor hooi
- Bij traditionele opslag in grote pakken die strak geperst zijn, is de kans op broei het hoogst, zeker als de pakken dicht op elkaar gezet worden. Maak de balen niet te dens en probeer een ventilatiekanaal vrij te houden tijdens het stapelen. Eventueel kan er gebruik gemaakt worden van een ventilator om warmte en vocht af te voeren.
- Stapel de balen met een hoger vochtgehalte langs de zijkanten
- Pak grote (en dus extra risicogevoelige) balen bij voorkeur in met luchtdichte folie waardoor contact met zuurstof wordt vermeden
- Ruikt het naar zware tabak dan is het goed mis!
Bron: Boerenbond/KBC.
