Nog duurzamer voedsel via biologische bestrijdingsmiddelen

17 januari 2022
Europa legt het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen steeds meer aan banden. Toen in 2013 Biotalys werd opgericht – een Gents bedrijf dat biologische gewasbeschermingsmiddelen ontwikkelt – besloot Boerenbond via M.R.B.B. en AIF in deze toekomstgerichte speler te investeren. Met Evoca, dat normaal gezien in 2025 op de Europese markt komt, ontwikkelde Biotalys een product waarmee onder meer aardbeien- en tomatentelers hun planten kunnen beschermen tegen meeldauw en botrytis. Maar Biotalys heeft nog andere pijlen op zijn boog.

Het Agri Investment Fund (AIF), een fonds binnen de financiële holding M.R.B.B., investeert in interessante ondernemingen. Zoals Biotalys, dat bij de oprichting nog Agrosavfe heette en ontstond in de schoot van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Van daaruit werd een bedrijf opgericht om biologische gewasbeschermingsmiddelen te ontwikkelen op basis van proteïnen. Hiervoor werkt het met een technologie die gebruikmaakt van antilichamen van lama’s. Biotalys is het eerste bedrijf dat deze technologie, die zeer succesvol bleek in de farmasector, nu ook gebruikt in de landbouw.

Voordeel voor de sector

“Voor we in een bedrijf investeren, bekijken we dit altijd op twee gebieden, die we beide positief moeten kunnen evalueren”, stelt Patrik Haesen, senior investment manager van AIF. “Vooreerst moet het rechtstreeks of onrechtstreeks voordeel bieden aan de land- en tuinbouw. De vervanging van traditionele chemische bestrijdingsmiddelen door innovatieve, effectieve en betaalbare biologische middelen is gezien de tijdsgeest heel nuttig voor onze boeren en tuinders. Ten tweede bekijken we of de investering financieel positief is: we wegen het risico van het dossier en de mogelijke financiële opbrengsten tegen elkaar af. We gaan na of er een markt voor de te ontwikkelen producten is, of ze aan een aanvaardbare kostprijs kunnen worden gemaakt … We willen een duurzame meerwaarde creëren voor de sector, maar daarvoor moeten de producten ook commercialiseerbaar zijn, dus economische meerwaarde hebben. Gespreid over de diverse kapitaalrondes van Biotalys investeerden we al voor 6,8 miljoen euro in het bedrijf, goed voor een participatie van 7,19%. Onze opbrengst wordt in principe gerealiseerd door de exit uit het bedrijf.”

Acht producten in de pijplijn

Biotalys – dat 70 medewerkers telt, waarvan 65 op het hoofdkantoor in Gent en vijf in de Verenigde Staten – wil meewerken aan een duurzamere en veiligere voedselvoorziening. “We hebben een eigen technologieplatform dat nieuwe producten ontwikkelt tegen schimmels, schadelijke insecten en bacteriën”, zegt Toon Musschoot, strategic communication manager bij Biotalys. “Onze producten op basis van proteïnen zijn biologisch afbreekbaar, veilig in gebruik door de teler en laten geen chemisch residu achter op het gewas.”

Momenteel heeft het bedrijf acht kandidaat-producten (biofungiciden, -insecticiden en -bactericiden) voor de gangbare land- en tuinbouw in de pijplijn. “Op termijn mikken we ook op de bioteelt. Producten gericht op groenten en fruit, zoals aardbeien, druiven, tomaten en komkommers, zijn het verst gevorderd in het onderzoek”, aldus Toon. “Met Evoca ontwikkelden we een eerste biofungicide, waarmee wijnboeren en aardbeien-, tomaten- en komkommertelers hun planten kunnen beschermen tegen echte meeldauw en botrytis. We hopen het eind dit jaar in de Verenigde Staten, waar we al succesvolle proeven bij gerenommeerde universiteiten en telers uitvoerden, te kunnen lanceren en in 2025 in Europa. Er lopen ook onderzoeken naar producten voor granen en aardappelen. Onlangs kwam er nog een nieuw onderzoeksprogramma bij met de steun van de Bill&Melinda Gates Foundation.”

Labo Biotalys
Biotalys_kolenplantjes

Samenwerking met Biobest

Om het bereik van zijn producten te vergroten, sloot Biotalys recentelijk een samenwerkingsakkoord op lange termijn met Biobest. Deze wereldleider in glastuinbouw inzake biologische gewasbescherming en bestuiving uit Westerlo krijgt toegang tot vijf biologische oplossingen op basis van proteïnen ontwikkeld met behulp van het technologieplatform van Biotalys. Hierdoor breidt Biobest haar wereldwijde aanbod in bedekte teelten en zachtfruit uit. Het zal ook de exclusieve verdeler van Evoca in de VS worden voor alle gewassen en toepassingen.

Kris Lambrechts

Biologische middelen zullen helpen om resistentie te vermijden.

Kris verwelkomt aanvullende biologische middelen

Aardbeientelers Kris Lambrechts (47) en zijn echtgenote Tinne Peeters namen in 2001 het bedrijf van Kris’ ouders in Beerse over en breidden het stelselmatig uit. Hun totale areaal van 10 ha (waarvan 2,2 ha belichte teelt) beslaat nu 6 ha glazen serres, 3 ha folieserre en 1 ha stellingenteelt. De afzet van de aardbeien verloopt vooral via Coöperatie Hoogstraten; een beperkt deel vindt zijn weg naar de consument via de aardbeienautomaat op het bedrijf. In het topseizoen krijgen Kris en Tinne hulp van vier vaste medewerkers en 65 seizoenarbeiders.

Residuarm telen zit in de lift. Bepaalde supermarktketens vragen om steeds minder actieve stoffen te gebruiken, en dus minder gewasbeschermingsmiddelen. “Je kunt vrij snel residuarm telen door slechts één middel gedurende de hele teelt te gebruiken”, zegt Kris. “Maar dan bestaat het risico dat dat middel over twee jaar niet meer werkt, omdat je dan met resistentie zit. Het is dus belangrijk om af te wisselen in het pakket actieve stoffen. Die worden vaak teruggevonden omdat de screeningsmethodes steeds accurater worden, én omdat steeds meer middelen twee actieve stoffen voor een betere werking bevatten.”

Kris verwelkomt de komst van biologische middelen. “Als die geen actieve stoffen meer bevatten, zijn we aan de winnende hand. Uiteraard hopen we dat hun werkzaamheid die van de chemische producten kan evenaren. Dankzij de inzet van natuurlijke vijanden hebben we quasi geen last van insecten zoals tripsen, spint en witte vliegen. Echte meeldauw en botrytis zijn de belangrijkste schimmelziektes. Intussen gebruiken we al biofungiciden zoals Serenade ASO, Karma en Vacciplant. Een bijkomend middel zoals Evoca kan het gamma vervolledigen en is dus zeker welkom. Er worden steeds meer doordragers geteeld, waardoor je met het huidige middelenpakket in conflict komt met het aantal toepassingen per jaar in de teelt. Nieuwe, effectieve en betaalbare middelen zijn dus steeds welkom. Sowieso verwacht ik een geleidelijke verschuiving richting biologische middelen. Uiteraard moet de effectiviteit ervan eerst worden aangetoond, want het gaat vaak om heel intensieve, dure teelten. In Nederland telen enkele bedrijven al residuarm tot residuvrij. Ze gebruiken vaak plantversterkers, die hier niet erkend zijn …”