Melkveehouders trokken naar Ierland

28 september 2023

In augustus trok de studiekring Waas & Dender melkvee op reis naar Ierland. Met de dalende melkprijs en stijgende kosten wilden we bijleren van de low-costmentaliteit bij de Ierse melkveehouders. Low-cost boeren in Ierland betekent vooral dat de lokale melkveehouder ervan uitgaat dat het goedkoopste voeder datgene is dat de koeien zelf gaan halen in de weiden.

Diverse melkveehouders weiden kuddes van 200 à 400 koeien aan een gemiddelde stocking rate van 3 koeien/ha. Gezien nagenoeg alle vee er graast, wordt de veedichtheid/ha gebruikt om de dierlijke bemesting te monitoren door de lokale mestbank. Afhankelijk van de grootte van de blokken worden de koeien 1, 2 of 3 melkingen op dezelfde blok gebracht. Als de huiskavel gescheiden wordt door de openbare weg, werd daaronder een tunnel gemaakt; de enige manier om de koeien intensief te kunnen beweiden.

Melken op gras

Om de koeien intensief te kunnen weiden, moeten ze fit zijn. Goede klauwen en beenwerk zijn nodig om twee keer per dag de afstand van de weide tot de melkstand af te leggen. De verste percelen liggen soms 2 km verderop. Het Holstein-Fresianras is er minder geschikt voor intensieve weidegang; het is te zwaar en het beenwerk niet duurzaam genoeg. Daarom kiezen veel melkveehouders er voor (kruisingen van) Noors roodbont, Fresian, Kiwi-cross en soms ook Jersey. Deze koeien zijn kleiner (500-550 kg), maar efficiënt in de beweiding. De productie ligt er met 5000-6000 kg een pak lager dan bij ons.

Grote melkplas

Ook in Ierland steeg de melkplas de afgelopen jaren fors, waardoor ze ook kijken hoe Europese (klimaat)doelen gehaald kunnen worden. Omdat koeien er bijna uitsluitend op gras worden gehouden, en minder gras dus ook minder koeien houden betekent, geeft de overheid een premie om grasland om te zetten in akkerland (tot 250 euro/ha). Dit lijkt tegenstrijdig: in een eengemaakt Europa geldt in de ene lidstaat een scheurverbod, in de andere net omgekeerd.

De nitraatrichtlijn lijkt wel op die in Vlaanderen en legt beperkingen op de optimale mestgiften in grasland. Ierland staat daardoor veel verder in het gebruik van klaver om stikstof uit de lucht te halen. Ook zwavel, potas en fosfor worden veel ingezet om maximale grasgroei te halen. Het rendeert, we zagen er meerdere graspercelen waar tot gemiddeld 14-15 ton droge stof/ha wordt gehaald. Het klimaat is er ideaal om maximale grasgroei te realiseren: meer dan 1000 mm neerslag het jaarrond, dus ook in de zomer voldoende neerslag. Hoewel men tracht om grasland om te zetten in akkerland, is dat geen sinecure. De bouwlaag is er op veel plaatsen erg dun. Begin augustus stond de gerst er nog geelgroen.