Is landbouw verantwoordelijk voor 78% van de stikstofdeposities?

Het antwoord is duidelijk neen. Verschillende sectoren, waaronder ook landbouw, stoten stikstof uit – dat zijn de emissies. Eens de emissies in de lucht zijn, gebeuren er in de lucht omzettingen en reacties en komt een deel van de polluenten ook terug naar de ondergrond. De stikstofdepositie is de hoeveelheid stikstof die neerdaalt op de ondergrond.

Uit de cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) blijkt dat voor het jaar 2018 bijna de helft van de stikdepositie in heel Vlaanderen afkomstig is uit het buitenland (49,3%). Daarna draagt landbouw bij voor 39,6%, transport voor 8% en industrie voor 1,4%.

Het VITO, een Vlaamse onderzoeksorganisatie, presenteerde tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement cijfers die nog meer aan de orde zijn. Het is in het kader van de discussies over PAS immers niet de totale stikstofdepositie over heel Vlaanderen die relevant is, maar wel de depositie over de Vlaamse actuele stikstofgevoelige natuur. De cijfers uit die presentatie tonen aan dat 58% van de stikstofdepositie over de Vlaamse actuele stikstofgevoelige habitats uit het buitenland komt. 29,4% van de depositie op die stikstofgevoelige natuur is afkomstig van de Vlaamse landbouw, 8,8% van transport, 2,1% uit industrie en nog 1,7% van andere.

Er blijkt dus zowel uit de informatie van de VMM als die van het VITO dat er een grote bijdrage van het buitenland is die niet kan worden genegeerd. Met een beleid dat enkel de Vlaamse emissies van stikstof aanpakt, is het quasi onmogelijk de kritische depositiewaardes (KDW) nergens nog te overschrijden. Die KDW is de hoeveelheid stikstof die een bepaald habitattype kan verdragen zonder er een risico op hinder van te ondervinden, en verschilt per habitattype.

Boerenbond gaf in het verleden ook al zelf de opdracht aan het VITO om analyses uit te voeren over de stikstofproblematiek. Daaruit bleek dat zelfs als alle stikstofemissies vanuit de Vlaamse landbouw wegvallen, er nog er gebieden zijn waar de stikstofdepositie te hoog is. Landbouw kan dus niet mee opdraaien voor de emissies vanuit het buitenland. Bovendien is de bijdrage van de verschillende sectoren en het buitenland voor elk Natura 2000-gebied verschillend. Lokaal kunnen ook andere sectoren belangrijker worden. Een beleid dat gericht is op één sector zal het probleem dus niet oplossen.