Hoe maak ik mijn bedrijf duurzamer en verminder ik mijn impact op het klimaat? Dat kan je te weten komen via een klimaatscan. Een klimaatconsulent van Boerenbond komt bij je langs en zal niet enkel de cijfers berekenen, maar ook een traject opstellen om je bedrijf klimaatvriendelijker te maken. En dat levert in veel gevallen ook financiële winst op.
Anna Demeyer is projectmedewerker Klimaat bij Boerenbond en een van de experts die aan de slag gaan om de klimaatscans af te nemen en te interpreteren.
Anna, hoe zijn die klimaatscans ontstaan?
“De klimaatscan is ontwikkeld in het project Klimrek. Overigens is het niet enkel een scan, maar een volledig traject: eerst de scan, dan de klimaatkoers waar we het bedrijf begeleiden naar een klimaatrobuustere manier van werken.”
Hoe werkt zo’n scan?
“De scan is gebaseerd op een gesprek dat de consulent heeft met de landbouwer. We vullen dan een onlinetool in om berekeningen te kunnen maken over de verschillende deelsystemen van het bedrijf: voederproductie, voederaankopen, kerngetallen, veebestand, melkgift, brandstofverbruik, energiebeheer … Al die verschillende facetten geven we in en zo komen we tot de totale klimaatimpact. We gaan daarin echt heel ver. Daar zit ook het verschil met doorrekeningen die boeren momenteel al zelf kunnen invullen. Hier is het echt wel een speciaal daarvoor opgeleide consulent die de scan afneemt en doorrekent. Daardoor kunnen wij net ook een onderbouwd advies geven, wat andere tools momenteel niet aanbieden. Daarenboven geven we ook inzicht in andere milieu-impactcategorieën, zoals verzuring, om probleemverschuivingen te voorkomen. Uiteindelijk willen we op basis van onze betrouwbare cijfers ook een benchmark opstellen, zodat de boer kan zien waar hij staat ten opzichte van de sector in het algemeen. Overigens vraagt de klimaatscan ook wel wat voorbereiding. De landbouwer stuurt enkele cijfers en gegevens op voorhand door, zodat we ons tijdens de eigenlijke scan kunnen focussen op het aanvullen van de ontbrekende informatie en het checken van de correcte interpretatie. Bij bedrijven die een focus-boekhouding voeren, kunnen we daar al veel cijfers uithalen”
Wat is het resultaat voor de landbouwer?
“Via een dashboard online kan de landbouwer de volledige klimaatimpact van zijn bedrijf bekijken, opgesplitst in melk en vlees (stierkalveren die het bedrijf verlaten, red.). We focussen ons op de klimaatimpact per liter meetmelk en zien die becijferd voor alle deelsystemen. Daarnaast geven we ook een indicatie van de milieu-impact, omdat die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Je wil natuurlijk niet je klimaatimpact verminderen, maar met een hogere milieu-impact geconfronteerd worden.”
“Er is een goede link tussen het verminderen van de klimaatimpact en het verbeteren van de economische resultaten van het bedrijf”
Die cijfers zijn niet het eindpunt.
“Dat klopt. Daarna begint de zogenaamde klimaatkoers. De klimaatconsulent zal mee bepalen waar de grootste impact zit en onderzoeken waarop het bedrijf eventueel kan gaan werken. De consulent rekent enkele voorbeeldscenario’s door. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf met een groot vervangingspercentage jongvee. Stel dat we dat zouden verlagen met 5%, hoeveel verlaging van de klimaatimpact zou dat dan hebben, maar ook economisch? Interessante bijkomstigheid die wij ontdekten bij de ontwikkeling van de scan, is dat er vaak een goede link blijkt te zijn tussen het verminderen van de klimaatimpact en het verbeteren van de economische resultaten van het bedrijf. In het voorbeeld van het jongvee is dat vrij logisch. Hoe meer dieren op het bedrijf die geen melk produceren, hoe hoger de impact per liter meetmelk. Maar we kunnen bijvoorbeeld ook voedermaatregelen bekijken op het vlak van enterische emissies. Voor bedrijven met specifieke eigenschappen, kunnen we specifieke scenario’s bekijken.”
Stel dat uit de scan blijkt dat mijn bedrijf erg slecht scoort op klimaatvlak. Moet ik dan bang zijn voor een sanctie?
“De klimaatscan is geheel vrijwillig en dient om de landbouwer nieuwe inzichten te geven. Een ‘slecht rapport’ bestaat niet. Wij willen met de klimaatscan enkel een manier aanreiken aan de boer om aan te tonen wat die al gedaan heeft op vlak van klimaat en om op sommige vlakken nog beter te doen. Dat is volledig vrijwillig. Maar we houden natuurlijk wel het Vlaams Klimaatplan in het achterhoofd. Als de sector kan aantonen dat er al flink is gewerkt aan de klimaatimpact, kunnen we hopelijk een verstrengde reglementering te snel af zijn.”
Is deze klimaatscan voor melkveehouders het eindpunt van het project?
“De scan voor de gespecialiseerde melkveehouderij staat al het verst, maar intussen werken we ook aan een scan voor akkerbouw- en varkensbedrijven. Er werd ook al een Klimrek-project voor de tuinbouw ingediend. Dat geeft aan dat het toch wel leeft in andere sectoren. Verder hebben we op de website van Klimrek, www.klimrekproject.be, een heuse klimaatacademie toegevoegd, met enorm veel info over klimaatmaatregelen, de cijfers, economische effecten … De kennis die we nu opdoen komt en blijft ter beschikking voor alle geïnteresseerde boeren, ook voor wie geen klimaatscan laat uitvoeren.”
Ben jij Dé Klimaatkoploper?
Boerenbond is op zoek naar Dé Klimaatkoploper. Dat is een landbouwer die heel actief en bewust bezig is met klimaat op zijn bedrijf en als klimaatambassadeur collega-boeren kan inspireren om nog meer in te zetten op een klimaatvriendelijke bedrijfsvoering. Energie, emissies, management … je kan klimaat integreren in zowat alle takken van je bedrijfsvoering. Ben of ken jij een boer die hier actief en bewust mee bezig is? Inschrijven kan nog tot 9 april via www.boerenbond.be/klimaatkoploper. Veel succes!
Bron: Boerenbond.
