Het project Cmartlife, een samenwerking tussen Boerenbond, OVAM, Vlaco, Proefstation voor de groenteteelt (PSKW) en Proefcentrum Hoogstraten (PH), onderzoekt welke duurzame verwerkingsopties er mogelijk zijn voor de voornaamste vruchtgroenten die in de Vlaamse serres geteeld worden. Als sluitstuk levert het een concrete handleiding en diverse infographics die als leidraad moeten dienen om het loof van tomaten, paprika's, courgetten, aubergines en komkommer geschikt te maken voor professionele compostering.
Op het einde van elk teeltseizoen komt er in Vlaanderen een stroom serreloof van circa 24.000 ton vrij. Een eindbestemming is ervoor momenteel niet. Aangezien het loof vervuild is met elementen die nodig zijn voor het opbinden van de teelten, zoals polypropyleen - of polyamidetouwen en/of clipsen, kan het moeilijk hoogwaardig lokaal verwerkt worden. Herbestemming tot nieuwe producten, zoals organische bodemverbeteraars, meststoffen, substraten en/of bouw- en verpakkingsmateriaal, is evenzeer niet mogelijk. Serreloof met niet-afbreekbare touwen en clips wordt daarom meestal gewoon verbrand, of gecomposteerd in naburige landen die beperktere voorwaarden stellen inzake kwaliteit.
De partners binnen Cmartlife onderzochten of het gebruik van andere bindmaterialen, zoals bioafbreekbare touwen en clips, soelaas konden binden. Ze bouwden daarbij verder op de teeltervaringen van proefcentra en onderzochten concrete mogelijkheden om de kringloop lokaal, kwaliteitsvol en economisch verantwoord te sluiten. Nu het project afzwaait, legt het zijn concrete resultaten op tafel.
Proefresultaten
Cmartlife zette tussen 2021 en 2023 proeven op in zowel de serreteelt (bij PCH en PSKW) als bij de compostering (bij vier vlaco leden). Daarbij werden gewassen geteeld met de hulp van bio-afbreekbare koorden en clips, gemaakt van bioplastic en metaal. Deze werden dan verwerkt tot compost. Daaruit kan geconcludeerd worden at serreteelt zonder plastic clips, of met louter bio-afbreekbare bindmaterialen, haalbaar is. Ook het kwaliteitsvol composteren van het serreloof dat voorkomt uit deze teelten, is kwalteitsvol - mits een voldoende lange composteerduur.
Kosten en baten voor de teler
Wil je je als teler zelf zorgen dat je serreloof composteerbaar wordt, dan zijn er wel een aantal aanpassingen die je dient te doen. Boerenbond maakte samen met Vlaco en de andere partners een samenvattende video tutorial die hierop ingaat.
Naast de samenvattende video, werd er ook een uitgebreide kosten-baten analyse opgesteld die je als teler of composteerder kan raadplegen. Voor telers onthouden we de volgende belangrijke conclusies:
- In de tomatenteelt en komkommerteelt op hoge draad - waar het gebruik van clips moeilijk te vermijden is - kunnen de biotouwen en metalen clips van het Qlipr-systeem financieel voordeliger zijn.
- Bij ingedraaide tomaten- en paprikateelt (met hoogstens 1 clip), valt het gebruik van biotouw en het Qlipr-systeem qua materiaal- en verwerkingskost steeds duurder uit. Wil je tot een break-even situatie komen in deze opstelling, dan heb je GMO-steun nodig.
- In de traditionele serreteelt van komkommer, aubergine en courgette levert het indraaien van biotouw wel een voordelig financieel plaatje op. Je draait break-even zonder, of met minieme, GMO-steun.
De volledige kosten-baten analyse kan je hier terugvinden. Vind je het document lastig om mee te werken, dan beidt deze instructievideo raad.
Handleiding en infographics
Als sluitstuk van het Cmartlife project, leveren Vlaco en OVAM diverse infographics die technische, juridische en economische handvaten bieden om meer serreloof professioneel gecomposteerd te krijgen in Vlaanderen. Per vruchtteelt worden de belangrijkste aspecten opgelijst. De volledige lijst infographics kan je hier downloaden.
Wil je meer info over het technische, juridische en economisch kader, dan kan je hieromtrent ook een volledige handleiding consulteren. Deze is hier terug te vinden.
