EHD-virus bij runderen: Waakzaamheid en maatregelen

Ondertussen heeft elke rundvee- en schapenhouder gehoord van Blauwtong, maar is zijn neefje, het Epizootic Hemorrhagic Disease-virus (EHD), minder bekend. Dit virus kent sinds eind 2022 een zeer snelle verspreiding vanuit Zuid-Europa en Frankrijk noordwaarts. Experten voorspellen dat het virus snel in België kan circuleren. Minister Clarinval heeft op aangeven van de werkgroep van het Sanitair Fonds een ministerieel besluit uitgevaardigd om een eventuele aanwezigheid van  EHD in België snel te detecteren en de eerste maatregelen te kunnen nemen. Ondertussen werkt de werkgroep in de Fonds verder aan een Koninklijk Besluit.

Het Epizootic Hemorrhagic Disease-virus (EHD) is vooral bekend als ziekte bij Amerikaanse witstaartherten, gekenmerkt door kadavers die als het ware doodgebloed zijn. Net zoals het blauwtongvirus, wordt het EHD-virus overgedragen door kleine mugjes of knutten. Het virus is ongevaarlijk voor mensen, maar kan een grote impact hebben op verschillende herkauwersoorten. Naast herten en reeën, kunnen ook schapen en runderen besmet geraken. Het huidige serotype EHD-virus dat in Frankrijk rond gaat, is rampzalig voor de rundveehouderij. EHD kan dodelijk zijn voor runderen. 

Klinische verschijnselen

Net zoals het Blauwtongvirus tast het EHD-virus de bloedvaten aan. Runderen kunnen neusspiegel- en muilzweren krijgen en stoppen met eten. Ook kan speekselvloei, kreupelheid en uier/tepelontstekingen waargenomen worden. Schapen en geiten vertonen bijna geen symptomen. Infecties bij runderen gaan in regel gepaard met hoge koorts en een significant productieverlies. Maar het EHD-virus is op basis van symptomen alleen, niet te onderscheiden van een infectie met het Blauwtongvirus. Laboratoriumanalyses zijn nodig om een diagnose te stellen. Sterfte, vooral bij herten, kan aanzienlijk zijn.

Wetgeving

Het EHD-virus is ondertussen tot op minder dan 400 km van de Belgische grens genaderd. Een uitbraak op ons grondgebied zou zware gevolgen hebben, met name ook voor het handelsverkeer (geen export meer mogelijk). Waakzaamheid en een snelle detectie van het virus (zodat inperkende maatregelen genomen kunnen worden) zijn zeer belangrijk. Daarom is recent een ministerieel besluit verschenen (MB 29 augustus 2024) waarin een eerste set maatregelen bij import uit risicolanden wordt opgelegd, in afwachting van een veilig en efficiënt vaccin.

Deze maatregelen zijn:

• Houders die runderen of hertachtigen binnenbrengen uit een risicoland, momenteel Frankrijk, Italië, Spanje of Portugal, moeten hun dierenarts ten minste 48 uur vóór de geplande aankomst van de dieren op de hoogte stellen, zodat de dierenarts ze binnen 12 uur na aankomst kan onderzoeken en bloedmonsters kan nemen voor opsporingstesten (dit bezoek van de dierenarts, de staalname en de analysekosten zijn ten koste van de houder/handelaar);
• Bij aankomst moeten de houders de runderen of hertachtigen, die uit risicolanden afkomstig zijn, onmiddellijk binnen de gebouwen isoleren en beschermen tegen vectoren met behulp van insecticiden die voor dit doel zijn goedgekeurd;
• In geval van een positieve test dienen de dieren in isolatie te blijven en dient de bescherming tegen vectoren verlengd te worden gedurende minimum 60 dagen.

Bron: FOD Volksgezondheid, FAVV, DGZ