Blauwtong (serotype 3) ontdekt in Nederland

Op dinsdag 5 september is – voor het eerst sinds 2009 – blauwtong vastgesteld op 4 Nederlandse schapenbedrijven in de provincies Noord-Holland en Utrecht. Ondertussen onderzoekt de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) verdere verdenkingen op andere bedrijven in de omgeving, tot dicht bij de Belgische grens.

Er zijn vooralsnog geen besmettingen gevonden op rundveebedrijven, maar het kan niet uitgesloten worden. Het uitgebreide besmettingsgebied is wel een verrassing. Ook de snelheid waarmee het gaat. De virusstam is gedefinieerd als serotype 3, en blijkt ernstige ziektesymptomen te veroorzaken bij schapen.

Het blauwtongvirus wordt overgedragen door kleine kriebelmuggen (niet door direct contact tussen dieren). Momenteel zet de Nederlandse overheid knuttenvallen in, om zo snel mogelijk de dragers en het percentage besmette knutten te bepalen. Dierenartsen in de omgeving spreken immers van echt ernstig zieke schapen, met hoge koorts en letsels rond klauwen, uier en vooral in en rond de muil. Schapenhouders willen dus zo snel mogelijk beginnen met vaccineren, maar momenteel is er geen vaccin tegen dit serotype 3 beschikbaar in Europa. In hoeverre de vaccins tegen type 8, 1 of 4 een kruisbescherming kunnen bieden, is nog niet geweten. Belangrijk kan zijn om de knuttendruk in de stal te verminderen. Dit kan door het gebruik van insecticiden, maar ook door gebruik van ventilatoren in de stal.

Het opduiken van het blauwtongvirus heeft grote gevolgen voor de Nederlandse veestapel. Nederland heeft onmiddellijk de blauwtongvrije status verloren. Momenteel is export van herkauwers niet mogelijk. Volwassen runderen, schapen en geiten zullen enkel een exportcertificaat kunnen krijgen na vaccinatie of testen en behandeling met insecticiden. Kalveren, lammeren en jonge geiten die nog niet gevaccineerd kunnen worden, zullen getest moeten worden. Dit wordt nog verder met Europa bekeken.

België, Luxemburg en Duitsland werden in 2018 geconfronteerd met het blauwtongvirus type 8. Na uitgebreide maatregelen en screenings werd dit jaar de blauwtongvrije status opnieuw behaald.

Toch blijft vaccinatie tegen blauwtong ook in ons land ten stelligste aanbevolen. Dieren die voor het eerst gevaccineerd worden, hebben twee vaccinaties nodig, met 3 weken ertussen. Voor dieren die verleden jaar nog gevaccineerd werden, volstaat een eenmalige herhalingsvaccinatie. Bespreek dit zeker met je dierenarts.

Ten slotte: verdenkingen van blauwtong zijn meldingsplichtig. Contacteer je dierenarts als je schapen, geiten of runderen vindt met mondletsels, hoge koorts en/of klauwletsels, of bij twijfel.

Meer informatie op de websites van het FAVV en DGZ.