Bemest op maat en voorkom meststoffenverlies naar het water

Voor de waterkwaliteit is het belangrijk dat de landbouwers op een oordeelkundige manier bemesten volgens de 4 J’s, zodat meststoffen maximaal naar de plantgroei gaan en zo min mogelijk uitspoelen naar het grond- en oppervlaktewater. Dat kan door de juiste mestsoort en juiste dosis te gebruiken, op het juiste tijdstip te bemesten en met de juiste bemestingstechniek.

Op het vlak van regelgeving zijn er dit jaar twee specifieke aandachtspunten: de kaart met de gebiedstypes is aangepast en er is wellicht geen derogatie in 2023.

Kaart met gebiedstypes is aangepast

In het Mestdecreet is bepaald dat de afstroomzones in Vlaanderen ingedeeld worden in 4 gebiedstypes, op basis van de waterkwaliteit in de afstroomzone, en dat er elke twee jaar een evaluatie komt van die indeling. De Vlaamse Regering heeft op 3 februari principieel het besluit goedgekeurd met de nieuwe indeling van de afstroomzones in de 4 gebiedstypes die zal gelden vanaf 2023.

In afwachting van de uitwerking van het MAP 7 blijft de bestaande regelgeving van kracht. Daarnaast besliste de Vlaamse Regering dat in 2023 dezelfde equivalente maatregelen toegepast kunnen worden als in 2022. Over het besluit wordt nog het advies ingewonnen van de Raad van State.

Evolutie indeling landbouwareaal in gebiedstypes

Hoewel er nu minder landbouwers zijn met percelen in de gebiedstypes 2 en 3, zijn er een aantal landbouwers die voor het eerst percelen hebben in de gebiedstypes 2 en/of 3. Zij moeten voor het eerst gebiedsgerichte maatregelen toepassen.

Wie gebiedsgerichte maatregelen moet toepassen, moet rekening houden met strengere bemestingsnormen, de verplichting om vanggewassen in te zaaien en verscherpte bemestingsrechten.

Daarnaast gelden er specifieke regels voor het vervoer van mest:

• Als landbouwers met percelen in gebiedstype 2 of 3 vloeibare dierlijke mest ontvangen via een burenregeling, moet wie de mest vervoert altijd een AGR-GPS-app gebruiken. Ook als de mest bijvoorbeeld naar de mestopslag gaat. Dus niet alleen voor het vervoer naar de percelen in gebiedstype 2 of 3.
• Jaarlijks moet vanaf 1 augustus elk vervoer van vloeibare dierlijke mest naar een perceel in gebiedstype 2 of gebiedstype 3 gebeuren door een erkende mestvoerder. Die verplichting geldt niet als het gaat om een perceel grasland of om een blijvende teelt.

Momenteel geen derogatie

De derogatie voor Vlaanderen liep af op 31 december 2022. Momenteel overleggen de landbouw-, milieu- en natuurorganisaties over een nieuw voorstel van mestactieplan (MAP 7). Op uitdrukkelijke vraag van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir heeft de VLM bij de Europese Commissie een nieuwe derogatie bepleit.

De Commissie liet daarop weten dat ze zeer bezorgd is over de waterkwaliteit in het landbouwgebied in Vlaanderen en dat ze een derogatie in de huidige situatie niet kan ondersteunen. De Vlaamse overheid neemt aan dat er in 2023 dus geen derogatie in Vlaanderen zal zijn.

De VLM roept landbouwers daarom op om zich te houden aan de maximale bemestingsnormen van 170 kg N/ha uit dierlijke mest. Mest die niet kan worden gebruikt als meststof op landbouwgrond, moet in de opslag blijven of worden verwerkt.

Percelen in natuurgebied

Specifiek aandachtspunt: percelen in natuurgebied waarop de norm van 2GVE/ha van toepassing is, mogen niet worden bemest

Percelen waar de norm van 2GVE/ha op jaarbasis van toepassing is, mogen niet worden bemest. Er is alleen begrazing door maximaal 2 grootvee-eenheden per hectare toegestaan. Sommige landbouwers beseffen onvoldoende dat ze percelen hebben met de norm van 2GVE/ha.

Het is belangrijk dat alle landbouwers hun persoonlijke overzicht 'berekening bedrijfsafzetruimte 2022' met bijhorende toelichting bekijken. Dat vinden ze terug op het Mestbankloket, onder de rubriek Gronden > Bemestingsnormen.

Bron en foto: VLM.