Annick Tolpe: “Ik ben op de eerste plaats boerin én moeder”

14 mei 2023

‘De mens wil naar Mars, maar vergeet de bloemen aan zijn voeten’, luidt een van de spreuken die boerin Annick Tolpe uit Moorslede in huis heeft hangen. Op het gemengde landbouwbedrijf zijn de tegenpolen nooit ver weg. Soms verdriet maar ook kleine gelukjes, altijd op het bedrijf maar ook graag onder de mensen. Verderzetten wat is, maar ook op zoek naar innovatie. En altijd eerst boerin … tenzij ze eerst moeder is.

De combinatie van moeder en boerin zijn, daar valt heel wat over te vertellen. Misschien gebeurt dat wel te weinig, want in de praktijk is de combinatie op veel bedrijven zo vanzelfsprekend dat er nauwelijks wordt bij stilgestaan. “Ik vind het nog altijd raar dat ik een artikel waard ben”, mailt Annick achteraf. Een gedachte die wellicht veel boerinnen typeert, maar reden te meer om rond Moederdag een moeder-boerin in de bloemetjes te zetten.

Uitvalsbasis thuis

Annick Tolpe (50) is getrouwd met Patrick Vandecandelaere (53), met wie ze ook twee zonen heeft, Axel (26) en Michiel (24). Axel werkt als spoedverpleegkundige in ziekenhuis AZ Delta Roeselare; Michiel werkt als klauwverzorger twee dagen per week buitenshuis, de andere dagen helpt hij thuis. “Al bijna 30 jaar werk ik dag in dag uit voor het bedrijf. Nu dat zoon Michiel thuis meer taken op zich neemt, komt er wat meer ademruimte. En dat is goed, want ik hou mijn blik graag open”, zo vertelt ze. “Zo ben ik aan het experimenteren met de creatie van een knolselderkroket. Onder meer met hogeschool Vives had ik al een fijne samenwerking rond productontwikkeling.”

Aan de opzet van het bedrijf is gedurende 30 jaar niet veel veranderd, alleen de schaal is groter geworden. Het gemengd bedrijf zet hoofdzakelijk in op vleesvee en is als stamboekbedrijf Hof Ter Zilverberg goed gekend. De aflevering van meerdere KI-stieren is een bekroning van vele jaren passie en selectie. Het bedrijf heeft daarnaast ook melkvee, industriegroenten (spinazie, bloemkool, knolselder) en akkerbouw als activiteiten. “Het veldwerk gebeurt door vader en zoon. Gezien de omvang van de vleestak is het belangrijk dat er altijd iemand op het bedrijf is. En dat is dus mijn taak.”

Hart luchten en loslaten

De band met het bedrijf is als ‘thuiswachter’ extra nauw. “Eigenlijk zie ik doorheen de week niet veel andere mensen. Terwijl ik wel heel graag onder de mensen kom en ook veel kracht haal uit de mensen rondom mij. Ik ben al vijftien jaar voorzitster van Ferm Rumbeke-Zilverberg, ben ook actief in Ferm Agra en zit ook in het Boerenbondbestuur van de vakgroep Vleesveehouders West-Vlaanderen. Eens ik de straat uit ben, laat ik de zorgen van het bedrijf achter. “Ik vind het belangrijk om je hart te kunnen luchten, maar ook om los te laten. Ik denk dat vrouwen daar beter in zijn dan mannen.

Boerin én moeder

Boeren leggen een grote, noodzakelijke focus op de zorg voor het bedrijf. “Je werkt met levend materiaal. Altijd kan er een noodgeval zijn in de stal waardoor de rest even moet wachten. Soms dreigt de boerin zo voorrang te krijgen op de moeder. Maar de kinderen groeien daar mee op en hebben daar begrip voor. Ze hebben zoals veel landbouwkinderen van jongs af aan veel hun plan moeten trekken, maar dit sterkt hen zeker in de toekomst. De kinderen hebben als kind ook veel geholpen op de hoeve. Dat maakte dat we dan veel samen waren. Zo leerde ik hun eerste danspassen in de melkput of zongen we samen bij het planten van de groenten. Een zalige tijd”, zo weet ze.

Wat je ook bent of doet, de mensen rondom je zijn het belangrijkste.

Zelf op de hoogte

Annick heeft een bachelor economie-fiscaliteit en werkte eerst nog bij de bank. Dat de administratie bij haar terecht zou komen was dus een logische zaak. En Annick houdt graag ook die controle. “Je kan als boer ook veel door derden laten doen zoals de verzamelaanvraag of de Mestbankaangifte. Maar ik vind het zelf heel belangrijk én noodzakelijk om heel goed te weten waarover het gaat. Uit de bijeenkomsten van de vakgroep Vleesveehouderij steek je altijd wat op en ook het bijhorend WhatsApp-groepje leeft. Door samen te komen met collega’s word je geprikkeld door informatie die je dan achteraf aftoetst op je eigen bedrijf.”

Slinger

Annick volgt het landbouwnieuws op en houdt ook via Facebook contact met collega’s, vrienden en vriendinnen. “In Facebookgroepjes van boeren heerst er vaak negativiteit. Het is ook effectief zo dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Maar als je altijd negatief denkt, dreig je in die negativiteit verstrikt te raken. De slinger mag niet altijd de ene kant blijven hangen. Soms hoor je de verzuchting onder boeren dat de Boerenbondstem niet gehoord wordt en dat het weinig nut heeft om te vergaderen over thema’s die de sector boven het hoofd hangen. Maar mocht Boerenbond zich niet laten horen, zou het nog veel erger zijn.”

Happy mens

Zelf kreeg Annick ook haar portie tegenslag te verwerken met het plotse en vroegtijdige verlies van broer Ivan Tolpe en beste vriendin An. “ Nog meer dan vroeger zoek ik daarom naar de andere kant van de slinger: naar mooie dingen doen, mooie dingen zien. Het hoeft niet groots te zijn. Ik heb altijd bloemen in huis. Ik ben van nature een happy mens.” Ook de boerderij ziet Annick als een collectieve inspanning, waarbij heel wat mensen betrokken zijn. “Onze beide ouders zijn lang op het bedrijf actief geweest. Maar er zijn ook de seizoenarbeiders tijdens het oogsten, de veeartsen, de loonwerkers … Het zijn mensen die vaak voor ons klaarstaan, ook buiten de normale uren. Daar zijn we dankbaar voor. Wat je ook bent of doet, de mensen rondom je zijn het belangrijkste. Heb respect voor de medemens en praat als er iets op de lever ligt. Die waarden heb ik mijn kinderen meegegeven. Het geeft als moeder een goed gevoel om te zien dat ze daar beiden op hun manier invulling aan geven.”