Stadslandbouw kent diverse types
Stadslandbouw is heel divers. Daarom voerde het Europees Forum voor Stadslandbouw (EFUA, European Forum on Urban Agriculture) onlangs een wetenschappelijk onderbouwde studie naar de verschillende types uit.
Op basis van een screening van 112 stadslandbouwinitiatieven, verspreid over heel Europa, kwamen de onderzoekers tot zes types. We zoomen in op de vier types die gelinkt kunnen worden aan een professionele activiteit.
1. Stadsboerderij in vollegrond
De professionele stadsboerderij is, in vergelijking met de andere types, relatief groot in oppervlakte en ligt vaak in de rand van de stad. Deze bedrijven leveren vaak een breed gamma aan producten, die ze rechtstreeks aan de consument of via winkels of de horeca verkopen. Het is meestal de landbouwer die er de beslissingen neemt in de bedrijfsvoering en bij sommige bedrijven is er een grote betrokkenheid van de klanten, zoals in het geval van community supported agriculture (CSA). In veel gevallen bieden ze ook diverse (vrijetijds)activiteiten aan en zetten ze in op het versterken van de band tussen producent en consumenten.
2. Niet-grondgebonden stadslandbouw
De Engelse benaming van dit type is Zero Acreage Farm en duidt op de beperkte oppervlakte. De belangrijkste kenmerken van dit type stadslandbouw zijn ruimte-efficiëntie, de nadruk op circulariteit, efficiënt gebruik van hulpbronnen en de integratie binnen (of bovenop) gebouwen. Voorbeelden zijn verticale en drijvende boerderijen, verhoogde bedden op daken (of op onderbenutte industrieterreinen), groene gevels en productiesystemen in kelders die afhankelijk zijn van kunstlicht. Hier worden vooral plantaardige producten geproduceerd, zoals kruiden, bladgroenten (zoals slateelten) en microgroenten, maar soms ook paddenstoelen, insecten en vis. De meeste producten worden dan rechtstreeks verkocht, direct aan consumenten of andere klanten (inclusief detailhandel, restaurants of cateringbedrijven). In sommige gevallen zijn ook vrijetijdsactiviteiten geïntegreerd, zoals het aanbieden van een restaurant waarin de producten worden geconsumeerd.
3. Zorgboerderij
Deze boerderijen combineren stadslandbouw met sociale zorg en/of gezondheidszorg. De initiatieven binnen dit type bieden therapeutische diensten, interculturele en sociale integratie of de ondersteuning van sociaal zwakkeren. Deze zorgboerderijen zijn meestal gevestigd in de stedelijke buitenruimte en variëren van een middelgroot tot een klein areaal. Ze produceren een verscheidenheid aan producten die gewoonlijk rechtstreeks aan de consument worden verkocht.
4. Doe-het-zelf-boerderij
Bij de doe-het-zelf-boerderijen kunnen particulieren een lapje grond huren van een landbouwer of grondeigenaar om er zelf groenten op te kweken. Dit type komt nog niet zo vaak voor, maar in Nederland is er bijvoorbeeld een tuinder die zijn serre heeft opgedeeld en verhuurt aan omwonenden die de ruimte gebruiken als moestuin.
Meer info over het Europese project EFUA vind je op www.efua.eu. Tijdens Agriflanders lichtte consulent Nele Lauwers deze typologie toe aan Plattelandstv. Dat gesprek kan je herbeluisteren via https://open.spotify.com/episode/3wQmH4G6lLpfU3VwKfoZQv.
Bron: Boerenbond.