“Koeien melken is niet gemakkelijk”

19 september 2023

De officiële opening van Dag van de Landbouw vond dit jaar plaats in Assenede, op het melkveebedrijf van de familie Perneel. Dit familiale bedrijf maakt van de gelegenheid gebruik om te tonen hoe het er echt aan toe gaat op een melkveebedrijf. “De misvatting die ik uit de wereld wil krijgen, is dat koeien melken gemakkelijk is”, zegt zoon Jonas Perneel. “We zijn bezig met elke koe, we kennen al onze dieren. Er zit heel veel meer achter dan wat mensen vaak denken.”

In Assenede, op de grens tussen Polders en Houtland, baat de familie Perneel een gespecialiseerd melkveebedrijf uit. In de zomer grazen de 120 melkkoeien op weilanden rondom het bedrijf. Hierdoor kan de melk als ‘weidemelk’ geleverd worden aan zuivelverwerker Inex. Op het overige gedeelte van de 40 ha bedrijfsoppervlakte teelt de familie voedergewassen voor de dieren: mais, gras, luzerne en tarwe. Kinderen Maarten, Jonas en Hannah zetten zich achter een wetenschappelijk gestuurde fokkerij. De focus hierbij wordt gelegd op een combinatie van hoge vet- en eiwitgehaltes in de melk, goede melkproductie en een hoge levensduur bij de dieren. Jonas is 25 en de tweede zoon van Ronnie. Momenteel helpt hij, net zoals zijn broer en zus, in de vrije tijd mee in het melkveebedrijf, en daarnaast werkt hij als fokkerijspecialist. Die kennis neemt hij dus ook mee naar het eigen bedrijf. “Gehaltes zijn belangrijk. Momenteel produceren wij 4,7 vet en 3,7 eiwit. Elke koe is anders, dus we proberen zo individueel mogelijk te werken. De omgeving is het allerbelangrijkste voor onze koeien om in topconditie te zijn en deze melk te kunnen leveren. De melkveestal draagt daartoe bij met extra aandacht voor koecomfort. Voeders vormen een tweede belangrijke factor. Ruwvoeders produceren we zo veel mogelijk zelf. En natuurlijk de koe zelf, die de ‘motor’ is voor de melkproductie.”

Naar de optimale koe

En dan komen we bij genetica, het stokpaardje van Jonas. “We proberen te starten met een zo goed mogelijke koe van in het begin. En dan gebruiken wij stieren van over de hele wereld en zoeken de beste stier voor iedere koe uit, op dierniveau dus. Op die manier fokken we een kalf met een zo hoog mogelijk melkproductiepotentieel, maar ook een zo goed mogelijk exterieur, zodat het later geen problemen zal krijgen. Wanneer het kalf dan geboren wordt, doen we nog een DNA-test om met zekerheid te weten welke richting we met dat specifieke kalf het beste uitgaan. En dan wordt er vanaf de eerstvolgende inseminatie bijgestuurd op de punten die we nog kunnen verbeteren. Op die manier eindigen we altijd met de meest optimale koe.”

“Dat is een heel wetenschappelijke benadering, en daarmee proberen we zo sterk mogelijk vooruit te gaan. We streven nu naar een vooruitgang zo’n 10 kg vet en eiwit per vier maanden, en momenteel lukt dat nog.”

Minder dieren is niet leefbaar

In 2014 bouwde de familie Perneel een nieuwe melkveestal. De oude melkveestal werd omgebouwd tot een vernieuwde stal voor de jonge dieren, uiteraard met de nodige aandacht voor het comfort van het melk- en jongvee. Maar ook arbeidsefficiëntie en arbeidsveiligheid voor de boer waren belangrijk in het (ver)bouwverhaal. De investering moest ook de toekomst veilig stellen, maar daarover heeft de familie nu toch vooral heel veel vragen. “We willen allemaal heel graag, dat is het belangrijkste. Mijn broer en ik zouden het melkveebedrijf graag verderzetten. Maar momenteel is het op vlak van wetgeving al moeilijk om zelfs maar te starten. Als we een nieuwe vergunning zouden moeten aanvragen, zou ons aantal koeien gedeeld door tien moeten. En dan hebben we geen leefbaar bedrijf meer over. Zelfs bij hervergunning moet het aantal dieren naar beneden. Ons financieel model is afgestemd op het huidige aantal, dus dan zou het niet meer rendabel zijn. Ik ben er nu 25, mijn broer 26. We zouden toch niet al te lang meer willen wachten om mee in het bedrijf te stappen. Maar het is nog afwachten wat er mogelijk zal zijn.”

Het financieel model is afgestemd op ons huidig aantal koeien. Minder dieren is niet leefbaar.

Publiekstrekker

Het melkveebedrijf van de familie Perneel ligt vlak bij een populair fietspad. Voorbijrijdende fietsers kunnen een blik werpen op de melkkoeien in de stal of de omliggende weilanden. Wanneer de koeien het fietspad oversteken om naar de wei of opnieuw naar de stal te gaan, lokt dat vaak wel wat kijklustigen. Vooral in de coronaperiode nam de interesse sterk toe. Voor de familie is het – net zoals Dag van de Landbouw – een manier om hun bedrijf zichtbaar te maken voor het brede publiek. “Het is een beetje extra werk”, vertelt Ronnie, “want we vegen het fietspad altijd schoon nadat de koeien zijn overgestoken, zodat we geen hinder veroorzaken. Maar de mensen appreciëren dat heel erg.”

Dag van de Landbouw

Dat boeren zeven dagen op zeven werken, is ook tijdens Dag van de Landbouw niet anders, dus begon de familie Perneel zondag om 20 na vijf in de namiddag te melken. “We hadden ’s ochtends ook om 5.20 uur gemolken, en zo konden de aanwezigen ook zien hoe zoiets gebeurt.” 2000 bezoekers telden ze in Assenede, en die waren onverdeeld enthousiast. “We hebben heel goede reacties gekregen. We hoorden vooral dat de mensen niet wisten dat er zo veel achter de landbouw zat. Bijvoorbeeld de opvolging van onze koeien of de melkcontrole, dat zijn zaken die blijkbaar bij het grote publiek niet zo gekend zijn.”

“We zijn de Landelijke Gilde heel dankbaar omdat ze alle catering op zich hebben genomen. De aanwezigheid van Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns en vicepremier Vincent Van Peteghem was ook zeer geslaagd. Vooral die laatste was zichtbaar onder de indruk van wat er achter de schermen van een melkveebedrijf gebeurt.”

www.dagvandelandbouw.be