Het Europees Parlement zal de voorgestelde versoepelingen aan het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) goedkeuren. Hiermee is de Europese besluitvorming tot aanpassing van de GLB-wetgeving rond, waarna Vlaanderen de versoepelingen kan implementeren.
De versoepelingen kwamen er op vraag van de landbouworganisaties in het kader van de recente boerenprotesten. Veel van de verplichtingen in het GLB worden in verschillende EU-lidstaten als onwerkbaar en buiten proportie beschouwd. Ook in de Vlaamse context voelen we sterk de impact van een steeds strenger GLB en minder middelen. Boerenbond duwde daarom met heel precieze vragen tot aanpassing door tot op het Europese niveau. Na de eerste uitzonderingen op de verplichte aanleg van niet-productief areaal voor 2024, zal men met deze wijzigingen de versoepelingen structureel verankeren in de wetgeving tot het einde van dit GLB, dus tot en met 2027.
Niet-productieve areaal
Door het aannemen van het Europese pakket zal de aanleg van het veelbesproken niet-productieve areaal niet meer verplicht zijn. De landbouwer kan hier wel nog vrijwillig voor kiezen in de vorm van een ecoregeling. Het vrijwillig maken en vergoeden van deze maatregel was zeker in Vlaanderen belangrijk. Boerenbond raamde de kost van elke procent braak op het totale Vlaamse bouwland op 8 miljoen euro per jaar. Vervolgens komt er meer flexibiliteit om kalenderlandbouw, bijvoorbeeld in het kader vanuit verplichte bodembedekking, tegen te gaan.
Dit was een belangrijke vraag van Boerenbond, gezien de huidige regels het goed omgaan met zware gronden onmogelijk maakte voor onze boeren. Vlaanderen zal onze landbouwers ook de mogelijkheid kunnen bieden om te kiezen voor gewasdiversificatie in plaats van rotatie. De EU zal ook uitzonderingen toelaten op verplichtingen bij uitzonderlijke weersomstandigheden en op het verbod op scheuren van grasland in Natura 2000, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van wildschade.
Administratieve druk verlagen
Ook wil men de administratieve druk verlagen door landbouwers met minder dan 10 ha areaal vrij te stellen van controles op de GLB-wetgeving. Tot slot wil de Commissie lidstaten toelaten om twee keer per jaar, in plaats van de huidige één keer, wijzigingen aan te vragen aan het strategische GLB-plan om dit zo beter op maat van elke lidstaat te maken.
“Heb begrip voor eigenheid van lidstaten en verminder de administratieve en controlelast."
Tijd voor ander beleid
Onze vragen tot aanpassing waren heel precies en weloverwogen en zijn aangenomen door de EU. De Vlaamse context met dure gronden, hoge productiviteit en kleine percelen maakte de verplichtingen uit het GLB namelijk moeilijk implementeerbaar. Met de voorgestelde aanpassingen wordt de doelstelling van elke maatregel niet losgelaten maar wordt er een betere balans gezocht tussen wat praktisch haalbaar is op het veld, en wat oorspronkelijk verplicht werd in het nieuwe GLB. Vlaanderen zal nu snel de voorziene aanpassingen moeten doorvoeren, maar we vragen ook de Europese Commissie om begrip te hebben voor de eigenheid van de lidstaten en de administratieve en controlelast te verminderen.
De EU zal in de toekomst ander beleid moeten gaan voeren. Minder verplichtingen opleggen, maar meer stimuleren is goed en zorgt ook voor maatwerk. Samen met een stevigere ondersteuning van het inkomen kan men zo de ecologische, sociale en economische doelstelling van het GLB beter verzoenen.
Bron: Giel Boey, adviseur Internationaal Beleid.
