Efficiënt werken door automatisering
Op de overgang tussen de Mechelse groentestreek en de Zuiderkempen ligt Putte. Naast de lingerietentoonstelling van 2006 die internationale faam oogstte is de gemeente ook gekend voor het glastuinbouwbedrijf Van Bulck dat bij de grootste vleestomatenkwekerijen in België behoort. Johan en zijn vrouw Nancy hugo bouwden het bedrijf de afgelopen 31 jaar uit tot 6 ha serres en zo’n 35-tal medewerker
Johan en Nancy komen beiden uit een tuinbouwersfamilie. In februari 1993 hebben ze samen een jong, bestaand bedrijf met 1 ha serre overgenomen. Een jaar later werd die oppervlakte al voor het eerst uitgebreid, waarna ze vele jaren werkten aan automatisering en milieuvriendelijke investeringen. “Onze laatste nieuwe investering zijn e-boilers om zo de CO2-uitstoot naar beneden te halen, maar in 2007 begon het voor ons met een eerste warmte-krachtkoppeling. We hebben er daarvan ondertussen drie, maar zijn sinds 2017 dan ook opgeschaald naar in totaal 6 ha serres, die ondertussen sinds twee jaar allemaal voorzien zijn van belichting.”
Blijven optimaliseren
In 2011 werd al eens met 3 ha uitgebreid en tegelijk geïnvesteerd in een modern sorteertoestel, zelfrijdende oogstkarren en een nieuwe sorteer- en verpakkingsloods. “Eens je begint met optimaliseren wil je die ingeslagen richting verder blijven ingaan en alles zo efficiënt mogelijk laten verlopen. Onze zelfrijdende karren worden door een robot geleegd op een transportband. Vervolgens worden de tomaten in een sorteermachine gerangschikt op kleur, maat en gewicht zodat ze in de juiste kisten terechtkomen. Langs de volgende transportband staat een printer die elke voorbijkomende gevulde kist van de nodige informatie op het ticket voorziet en vervolgens doorstuurt naar de stapelaars. Daar worden ze automatisch op een pallet gestapeld en vastgestrapt voor vervoer.”
Zo veel mogelijk biologische bestrijding
Alles van regenwater wordt opgevangen in een groot waterbassin om te kunnen gebruiken in de serre. Er gaat op het tuinbouwbedrijf sowieso geen druppel water verloren, want ook het water dat de planten in de serre krijgen, wordt opnieuw ontsmet en hergebruikt. “Ons waterbassin is een kleine hectare groot en bevat volledig gevuld zo’n 22 miljoen liter water. We kweken onze tomaten op steenwolsubstraat met een druppel-irrigatiesysteem. Dit substraat wordt elk jaar afgevoerd en gerecycleerd tot baksteen. De virusproblematiek was de laatste jaren een groot probleem, waardoor we sinds dit jaar van de Rebelski-vleestomaat overgeschakeld zijn naar Falkland, die virusresistent is. We werken zo veel mogelijk met natuurlijke vijanden zoals sluipwespen en roofwantsen en kunnen als het nodig is chemisch bijsturen. Tot nu toe hebben we dat dit jaar nog niet moeten doen, wat ons bijzonder trots maakt.”
Belichting en elektriciteit
Vroeger was niets belicht, maar in 2015 werd gestart met het aanbrengen van de eerste natriumdamplampen in de serre. “Dat was aanvankelijk een klassiek systeem met zo’n geel licht. Op zich vergelijkbaar met de vroegere straatverlichting die eerst wat moeten opwarmen voor ze op volle sterkte branden. Ondertussen hebben we een hybride-belichtingssysteem. Een combinatie van de SON-T belichting met daar ledlampen tussen. Dat zorgt voor veel efficiënter elektriciteitsgebruik, tot zelfs 40% besparing. Onze drie wkk’s produceren jaarlijks voldoende energie om zo’n 6000 gezinnen van stroom te voorzien. Een groot deel daarvan wordt op ons bedrijf gebruikt voor de lampen en door de combinatie met ledlampen is het aandeel dat we op het net plaatsen nu natuurlijk veel groter geworden.”
Investeringen terugverdienen
De afzet van Johan en Nancy hun vleestomaten gaat volledig via BelOrta, een deel wordt geleverd bij Delhaize en de rest gaat via export naar onder andere Engeland en Duitsland. “We zien in de tomatensector vooral veel uitdagingen. Het is een sector waar je constant moet proberen bij te blijven. De tuinbouwsector wordt niet zomaar vergeleken met topsport. Ik heb het dan in eerste plaats over automatisering die soms grote investeringen met zich meebrengt. Veel bedrijven zullen de komende jaren nog extra moeten groeien om die investeringen te kunnen laten renderen. Onze sector heeft de voorbije drie jaar veel last gehad van virussen, waar we nu hopelijk het ergste van achter de rug hebben. Daarnaast zien we nog steeds dat meer en meer gewasbeschermingsmiddelen verboden worden, wat wij ondertussen zelf vrij goed biologisch hebben kunnen oplossen, maar niet altijd overal zo vanzelfsprekend is.”
Dit jaar hebben we tot nu toe volledig biologisch kunnen telen met natuurlijke vijanden.
Gemotiveerd personeel
Het oogsten van de tomaten gebeurt nog steeds met de hand. Er bestaan momenteel wel al proefprojecten met robots, maar die staan nog niet volledig op punt. “Ik zie dat de komende vijf jaar wel stilletjes aan doorbreken. Het wordt bij ons de laatste jaren helaas steeds duidelijker dat personeel vinden de grootste uitdaging aan het worden is. We werken ondertussen met 20 à 25 vaste medewerkers, die aangevuld worden met zo’n 15 seizoenarbeiders. De planten staan bij ons op plukhoogte en we hebben onze zelfrijdende oogstkarren zodat het comfortabeler werken is, maar het blijft de vraag waar we nog duurzame werkkrachten en gemotiveerd personeel kunnen vinden.”
Zondagvoormiddag geblokkeerd
De dochters van Johan en Nancy zijn niet van plan om het bedrijf over te nemen, maar ze geloven er wel in dat er nog jonge, gemotiveerde mensen te vinden zijn die dat wel willen. “We zijn sowieso wel nog van plan om een jaar of zeven verder te blijven werken. Het is wel belangrijk om soms eens het hoofd te kunnen leegmaken. Ik heb een groepje van een tiental vrienden waarmee ik wekelijks samen met de koersfiets ga rijden. De zondagvoormiddag is hierdoor in mijn agenda zo goed als altijd geblokkeerd. Daarnaast ga ik graag eens samen met Nancy op reis, wat natuurlijk ook altijd een aangename afwisseling is om het bedrijf toch even een beetje te kunnen loslaten.”
